JAPONYA VE SEÇİMLER

24 Hazirana bir aydan daha az bir süre kalmışken yurtdışında da seçim çalışmaları ve seçimlere ilgi devam ediyor. Avrupa ve Amerika ile yaşanan sorunlar AKP iktidarını zor durumda bırakırken Avrupa`nın belli başlı ülkeleri kendi topraklarında iktidar partisi AKP'nin propaganda yapmasını yasakladılar. Buna sebep olarak iktidarın muhafazakar-demokrat bir çizgiden Milliyetçi-Türk-İslamcı bir totaliter rejime hızla evrilmesi, Kürtlerle yaşadğı sorunlar ve bu sorunun çözümünde izledigi militarist politika, hukuk sisteminin dibe vurması, keyfi OHAL uygulamaları ve seçim çalışmalarının Avrupa ülkelerinde iç huzurun bozulmasına neden olması gibi etkenler sıralanabilir.

Avrupa`da durum böyle iken Asya gibi Türkiye`ye uzak bir bölgede durum pek de farklı değil Son zamanlarda ekonomide meydana gelen dalgalanmalar ve Türk lirasında yaşanan büyük değer kaybı Asyalı ve özellikle Japon yatırmcıların Asya borsalannda liradan kaçmasına sebep oldu. Zaten son günlerde kurlarda meydana gelen dalgalanmaların temel sebebi de Japon yatırımcıların liraya yatırım yapmaktan vazgeçmeleridir. Bu da liranın Dolar ve Japon Yeni karsisinda çok hızlı deger kaybetmesine sebep oldu.

Japon Sermayesi kaçıyor

Türkiye medyasında pek dillendirilmese de Japonya'nın en büyük ekonomi gazeteleri olan Nikkei ve Sankei gazeteleri ve dünyanın belli başlı ekonomi sitelerinde bu konu geniş bir şekilde ele alındı. Nükleer enerji dahil Türkiye'deki büyük altyapı projelerine katılmak isteyen daha önce de Marmaray ve köprü projelerine imza atan büyük Japon şirketleri birçok projeden çekilme kararı aldılar. Bunlar arasında en önemlileri Mersin ve Sinop'taki nükleer enerji santrali projeleri oldu.

Başta Mitsubishi, Toshiba, Itochu gibi dev şirketler hem projelerden çekilme hem de finansal kaynak sağlamaktan vazgeçmeye başladılar Türkiye'deki enerji projelerine yatırımları olan Japonya'nın dev şirketi Mitsubishi'nin hükümetin bakanlık düzeyinde girişimlerine rağmen böyle bir karar almasi elbette diğer Japon şirketleri ve yatırımcıları da etkileyecektir.

 Son dönemde Türkiye'den Japonya'ya bakanlık düzeyinde resmi üç tane ciddi ziyaret oldu. Bunlara rağmen Japonlara güven verilemedi. Ve Türkiye rotasını Çin şirketlerine çevirdi. Her ne kadar Japonlar maliyetin artması, kendilerine söylenen maliyetlerin, kendilerinin araştirmaları sonucu ile iki katına yakın çıkması ve bu projenin tahmin edilen süreden daha uzun süreceğinin anlaşılması olarak söylenilse de asıl sebebinin Türkiyede son yllarda yaşanan siyasal toplumsal değişim ve hem iç hem de dış politikada yaşanan sorunlar olduğu Japonya'daki siyasi kulislerde dillendirilmektedir. Türkiye ile Japonya arasında 125 yıllık tarihi dostane ilişkiler ve gelecek sene ,2019 Yılı, Japonya`da Türk Yılı, olarak kutlanacak olsa da yaşanan siyasal problemler ve güvenlik endişeleri bu çekilmenin birincil sebebidir.

Özellikle 2015 yılında çözüm sürecinden vazgeçilip tekrar çataşmalı bir döneme girilmesi, Kürtler üzerindeki baskının artması ve bununla beraber Suriye'de Kürt kentlerinin işgal edilmesi, IŞID ve aynı mantalitedeki ÖSO gibi gruplara verilen destek ve yapılan kirli ticaret vs de ilgili Japon kurumlar tarafından da bilinmektedir.

Bu çekilmenin diğer bir sebebi Türkiye`nin nükleer projelerini Rojava'daki operasyonlar karşılığında Rusya'ya vermesidir. Japonya, Ikinci Dünya Savaşı`ndan sonra hala Rusya ve komşu ülkelerin bir çogu ile barış anlaşması imzalamadı, yani resmi olarak savaş hali devam ediyor diyebiliriz. Bundan dolayı Japon şirketleri de Rusların dahil olduğu projelerde yer almamaya özen gösteriyorlar.

Japonya ve Seçimler

Japonya gibi bugüne Kürtler ve Kürt sorunu ile pek ilgilenmeyen bir kamuoyu olan ülkede 1 Kasım 2015 seçimleri sırasında Tokyo'daki Türkiye Büyükelçiliği önünde meydana gelen üzücü olaylardan sonra halkla birlikte hem medya hem devlet kurumları hem de akademi dünyası yaşanan Türk-Kürt çatısmasının arkasında yatan sebepleri sorgulamaya başladılar. Tokyo'da 17 Haziranda yaklaşık üç bin Türkiye vatandaşı Oy kullanacak. Kamuoyu, medya ve ilgili Japon devet kurumları şimdiden seçimlere odaklanmış durumdalar. Ve yine olay yaşanmaması için büyük güvenlik önlemleri alınacaktır.

Japonya'da bugüne kadar yapılan seçimlerde HDP'nin parti olarak katıldığı, geçen seneki referandum da dahil, HDP açık farkla birinci oldu, Tokyo ve Saitama eyaletleri ve çevresinde organize olan Kürtler ve diğer bileşenler HDP`yi büyük bir farkla seçimlerin galibi yaptılar. Bu seneki seçimlerde de benzer bir sonuç alınacaktır.

24 Haziran`dan sonra Türkiyede siyasi tablo nasıl şekillenir simdiden bilemeyiz ama Japonlar gibi kılı kırk yararcasına titiz olup güvenli limanlara yatırım yapan bir milletin şirketlerinin çekilmesi hiç de hayra alamet olarak yorumlanacak bir durum değildir. Ve bu Turkiye açısından birçok şeyin yolunda gitmediğinin açık bir göstergesidir.

_{Bu makalede yer alan görüşler yazara aittir.}