ESKİ TÜRKİYE OLSA ŞİMDİ PARA YAĞARDI

İngilizlerin, Avrupa Birliği’nden çıkması gelişmekte olan ülkelere yaradı. Çünkü İngiliz parası hızla değer kaybetti. Sterlin’de iki günlük düşüş yüzde 12,6 oldu. Ama yükselen ülke paraları pek değer kaybetmedi. Rus parası, Türk parası, Brezilya parası sabit kaldı. Hattâ hafifçe değer kazandı gelişmekte olan ülke para birimleri. Bu arada gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi fiyatları yükseldi. Kısaca Brexist yükselen ve gelişmekte olan ülkelere sanki yardım oldu.

​Peki, niye Brexist gelişmekte ülkelere yardım oldu?

Oldu çünkü; Brexist’in ardından negatif faizli devlet bono ve tahvillerinin tutarı 1,3 trilyon dolardan 11,7 trilyon dolara yükseldi. Çünkü pek çok yatırımcı parasını korumak için zengin ülke sabit getirili kâğıtlarına hücum etti. Dolayısıyla faizler geriledi ve negatif faizli kâğıt tutarı hızla çoğaldı. İşte bu negatif faizden kurtulmak isteyenler, daha yüksek kazanç arayanlar, paralarını gelişmekte olan ülkelere yönlendiriyorlar. Bu nedenle Brexist gelişmekte olan ülkelere adeta yardım oldu diyebiliriz.

Bundan sonra da yatırımcılar paralarını gelişmekte olan ülkelere yönlendirecekler. Fakat bir sorun var. Gelişmekte olan ülkelerde yaşanan hukuksuzluklar yatırımcıları korkutuyor. Bağımsız yargının olmaması, mülkiyet hakkının yeterince korunamaması, yolsuzlukların yoğunlaşması, kurumsal yapının zayıf olması yatırımcıları düşündürüyor.

Gelelim şimdi ülkemize…

Türkiye küresel yatırımcılar için üç yıl önce daha güvenilir bir ülkeydi. Yolsuzluk algılama sıralamasında Türkiye üç yıl önce 53. sıradaydı 2016’da 66. sıraya geriledi. Yolsuzluk algısı arttı. Yine son üç yılda yasalarda yapılan değişikliklerle mülkiyet haklarına dokunulması kolaylaştırıldı. Kişi hak ve özgürlükleri kolayca kısıtlanabilir hâle getirildi. Haber alma özgürlüğü istenildiği an dokunulur bir hâle geldi. Facebook ve Twitter’ın yasaklanabilir olması yabancı yatırımcıyı şaşırttı. Yargının bağımsızlığı tartışılır hâle geldi. Yargıya güven endeksi 65’ten 20’ye geriledi. Yine Türkiye yaptığı dış politika hatalarıyla dünyadan tecrit edildi. Türkiye ekonomisi dış pazarlarının pek çoğunu kaybetti. “En az yönetim en iyi yönetimdir” ilkesi terk edildi. Ekonomide devletçilik ve bürokrasi hızla çoğaldı. İşte iktidarın yeni Türkiye sloganıyla karşımıza çıkarttığı bu uygulamalar Brexist’in Türkiye’ye faydalarını kısıtladı.

Anlayacağınız, bırakalım üç yıl öncesini, Turgut Özal’ın, Bülent Ecevit’in eski Türkiye’si olsaydı şimdi Türkiye’ye para yağardı. Çünkü onların döneminde küresel yatırımcılar için Türkiye daha cazipti.Yatırım iklimi çok daha iyiydi. Bu küresel fırsatı kaçırmadan derhal hukuk devletine dönelim. Yatırım iklimini düzeltelim. Aksi takdirde fakirleşmeye devam edeceğiz. Son üç yılda 822 milyar dolardan 708 milyar dolara gerileyen milli gelir bu gidişle daha da düşecek.