VENEZUELA İÇİN HANGİ ÜLKE NE DEDİ?

Venezuela'da Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun iktidarını "gayrimeşru" olarak nitelendirip kendisini geçici devlet başkanı ilan eden muhalefet lideri ve Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'ya verilen uluslararası destek artıyor. Ancak yaşananları mevcut hükümeti yasa dışı bir şekilde devirme girişimi olarak gören devletler de Maduro'ya desteğini açıkladı.

Peki, bugüne kadar hangi devletler hangi lideri destekledi?

Guaido destekçileri

ABD

Muhalif lideri destekleyen devletlerin başında ABD geliyor. Washington, Çarşamba günkü protesto gösterileri öncesinde Başkan Yardımcısı Mike Pence aracılığıyla Maduro'yu "diktatör" olarak nitelendirmiş, muhalif liderin kendisini geçici devlet başkanı ilan etmesi sonrasında da ABD Başkanı Donald Trump kararı tanıyan ilk lider olmuştu.

Beyaz Saray'dan Trump imzası ile yapılan açıklamada "Venezuela Ulusal Meclisi, halk tarafından seçilen tek meşru hükümet organındaki rolü kapsamında ve Anayasa uyarınca Nicolas Maduro'yu gayrimeşru ilan etmiştir ve devlet başkanlığı pozisyonu boşalmıştır" ifadesi kullanılmıştı.

Washington'ın Guaido'yu tanıması üzerine Maduro, ABD ile diplomatik ilişkileri kesmiş ve ABD diplomatik personeline Venezuela’yı terk etmeleri için 72 saat tanımıştı. ABD ise "Maduro'nun diplomatik ilişkileri kesmek için yasal yetkisi yok" diyerek diplomatların bu ülkeden ayrılmayı planlamadığını belirtmişti. Ancak ABD üst düzey temsilcileri dışındaki diplomatik personelini çekeceğini açıkladı.

Kanada

Çarşamba günü yazılı bir açıklama yapan Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland "Kanada, Venezuela Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'yu ülkenin geçici devlet başkanı olarak tanımıştır" sözlerini kullandı ve ülkede özgür ve adil devlet başkanlığı seçimlerin yapılması için Guaido'ya destek verdiklerini belirtti.

Brezilya

Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, Çarşamba günü Twitter üzerinden bir mesaj yayınlayarak "Brezilya, Juan Guaido'yu Venezuela'nın yetkili devlet başkanı olarak tanır" ifadesini kullandı ve ülkesinin Venezuela'da demokrasi ve sosyal barışın tekrar tesis edilmesi için siyasi ve ekonomik destek vereceğini söyledi.

Arjantin

Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri, Twitter mesajıyla Venezuela'nın muhalefet liderini tanıdığını açıkladı. Macri, "Venezuela Ulusal Meclisi Başkanı Juan Guaido'yu, ülkenin yetkili Devlet Başkanı olarak tanıdığımı ve desteğimi belirtirim" açıklamasında bulundu.

Kolombiya

Ülkede kötüleşen ekonomik durum nedeniyle ülkesini terk eden yüz binlerce Venezuelalının sığındığı Kolombiya'nın Devlet Başkanı Ivan Duque, Brezilya, Peru ve Kanada ile birlikte geçiş sürecinde Guaido'ya destek verdiğini açıkladı.

Peru

"Peru hükümeti kardeş ülke Venezuela'nın demokratik ve barışçıl dönüşümünü ve geçici başkanı Guaido'yu destekler" ifadesini kullanan Peru Devlet Başkan Yardımcısı Mercedes Araoz, Brezilya, Kolombiya ve Kanada'ya katıldıklarını vurguladı.

Şili

Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera, ülkesinin Guaido'yu Venezuela'nın yetkili başkanı olarak tanıdığını açıkladı ve Maduro'yu çözümün değil sorunun kendisi olarak değerlendirdiklerini söyledi. Pinera Venezuela'daki krizinin barışçıl çözümünün bir an önce özgür seçimlerden geçtiğini kaydetti.

Lima Grubu

Venezuela'daki siyasi krizin çözümü için Ağustos 2017'de oluşturulan devletlerarası bir örgüt olan Lima Grubu'ndan Guaido'yu tanıdığını belirten Arjantin, Brezilya, Kanada, Şili, Peru ve Kolombiya'nın yanı sıra Kosta Rika, Guatemala, Honduras, Panama ve Paraguay da ortak bir bildiri ile muhalif lidere destek verdiklerini açıkladı.

Lima Grubu'nun diğer üyeleri Meksika, Guyana ve Saint Lucia ise ortak bildiriye imza atmadı.

Almanya

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas Guaido'yu desteklediklerini söyledi. Birleşmiş Milletlerin New York'taki merkezine yaptığı ziyaret sırasında Deutsche Welle'nin sorularını yanıtlayan Maas, Almanya olarak "tarafsız olmadıklarını" ve "Guaido'nun yaptıklarını desteklediklerini" belirtti.

Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert de bir açıklama yaparak "Venezuela'nın demokrasiye dönme şansına ihtiyacı var" ifadesini kullandı ve ülkede adil ve özgür bir seçim olmaması halinde Guaido'yu ülkenin geçici başkanı olarak tanıyabileceklerini belirtti.

Birleşik Krallık

Britanya Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt Guiado'ya destek veren bir diğer Avrupalı lider oldu. Maduro yönetiminin "meşru olmadığını" ve "Venezuela halkına tarifsiz bir zarar verdiğini" söyleyen Hunt, muhalefet liderinin ülkeyi ileri taşımak için "doğru insan" olduğunu savundu.

Maduro destekçileri

Türkiye

Venezuela'nın görevdeki Devlet Başkanı Maduro'ya en fazla destek veren ülkelerden birisi Türkiye oldu. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Maduro'yu arayarak "Maduro kardeşim! Dik dur, yanındayız" dediğini belirtti.

Rusya

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Maduro ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesi sonrasında bir yazılı açıklama yaparak Venezuela Devlet Başkanı'na desteğini vurguladı. Açıklamada, "Rusya Devlet Başkanı, Venezuela'da dışarıdan provokasyonlarla kötüleşen siyasi krizde ülkedeki meşru yetkililere desteğini ifade etmiştir" denildi.

Çin

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Perşembe günkü rutin basın toplantısı sırasında Venezuela'daki siyasi krize ilişkin değerlendirmede bulundu. Durumu yakından takip ettiklerini belirten Hua, ülkesinin diğer devletlerin içişlerine karışmama prensibini hatırlatarak, mevcut Venezuela hükümetinin egemenliğine, bağımsızlığına ve istikrarına vurgu yaptı.

Bolivya

Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, Guaido'nun kendisini geçici devlet başkanı ilan etmesinden kısa bir süre sonra Maduro'yu destekleyen bir mesaj yayınladı.

Morales, "Emperyalizmin pençesinin bir kez daha Güney Amerika halklarının demokrasilerine ve kendi geleceklerini tayin etmelerine darbe indirmeye çalıştığı bu önemli saatlerde Venezuela halkı ve Nicolas Maduro ile dayanışma halindeyiz. Bir kez daha ABD'nin arka bahçesi olmayacağız" ifadesini kullandı.

Suriye

Suriye Dışişleri Bakanlığı ABD'nin Guaido'yu tanımasını Venezuela'nın içişlerine "açık bir müdahale" sözleriyle değerlendirdi. Resmi haber ajansı SANA'nın haberine göre bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ülkesinin "Venezuela liderliği ve halkı ile dayanışma içerisinde olduğunu" belirtti.

Ek olarak İran, Küba, Nikaragua ve El Salvador Maduro'ya desteklerini açıkladı.

Diyalog çağrısında bulunanlar

Avrupa Birliği

Her ne kadar Almanya ve Birleşik Krallık Guaido'ya destek veren ifadeler kullansa da, Avrupa Birliği adına konuşan Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini "Anayasal düzenle uyumlu bir şekilde özgür ve güvenilir seçimlerin önünü açacak siyasi sürecin başlatılması için çağrı" yaptıklarını söyledi.

Birleşmiş Milletler

Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'nda durum değerlendirmesi yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, diyaloğun mümkün olmasını umduğunu belirtti. BM Genel Sekreteri, "Venezuela halkı ve bölge için felaket oluşturabilecek bir çatışmaya giden tırmanışın önüne geçilmesini umuyoruz" şeklinde konuştu.

Meksika ve Uruguay

Lima Grubu'nun Guaido'yu desteklediği bildiriye imza atmayan Meksika ve bir diğer Güney Amerika ülkesi Uruguay da Maduro'ya diyalog çağrısında bulundu.

Bu çağrıya yanıt veren Maduro ise "Birbirimizle konuşmayı, birbirimizi dinlemeyi ve anlamayı tabii ki kabul ediyorum" dedi.