TÜRKİYE'NİN İRAN TEKLİFİNİ AMERİKA REDDETTİ

Davutoğlu'nun Tahran'ı ikna ettiği '1200 kilogram uranyumun Rusya ve Fransa'nın zenginleştirme çalışmaları tamamlandıktan sonra aynı anda takas edilmesi' teklifi, Clinton tarafından kabul görmedi. Washington, birbiri ardına göndereceği temsilcilerle 'İran'ın tarafını tuttuğunu' düşündüğü Türkiye'nin İran'a yeni yaptırımlara 'evet' demesi için bastıracak.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun hafta içinde İran'a yaptığı görüşmenin ardından 5+1'e ilettiği yeni teklifin detayları netleşti. Buna göre, Davutoğlu, daha önce sadece elindeki 400 kilogram az zenginleştirilmiş uranyumu takas için göndermeyi kabul eden İran'ı, elindeki toplam 1200 kilogram uranyumu takas etmeye ikna etti. Ancak Tahran Yönetimi, elindeki uranyumu hemen değil, kendisine Rusya ve Fransa'dan gelecek olan uranyumun zenginleştirilme işlemi tamamlandıktan sonra İran dışına çıkarmaya yeşil ışık yaktı. Buna göre, Rusya ve Fransa'nın yaklaşık 8 aylık bir çalışma ile uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirmesi beklenecek, bu ülkelerden 'uranyum hazır ve Türkiye'ye gönderiyoruz' mesajı gelince Tahran elindeki yüzde 5'e kadar zenginleştirilmiş uranyumu gönderecek. Türkiye, İran'ın kanser tedavisinde kullanabilmesi için gereken zenginleştirmiş uranyumu Tahran'dan gelen daha az zenginleştirmişle 'aynı anda' takas yapacak.

HİLLARY: 8 AY DAHA VEREMEYİZ

Ancak, Davutoğlu'nun önceki akşam ABD'li meslektaşı Hillary Clinton'a ilettiği bu yeni teklif Washington'da kabul gelmedi. Clinton'ın Davutoğlu'na 'Yapıcı çabalarınızı takdirle karşılıyoruz. Ancak Tahran bu şekilde 8 ay daha kazanmış oluyor ve bu süre içerisinde de kendisine karşı yaptırım getirilmesini engellemiş oluyor. 5+1 üyeleri İran'ın elindeki 1200 kilogram zenginleştirilmiş uranyumu hemen ülke dışına çıkararak takası kabul etmesi dışında bir alternatifi hiçbir koşulda kabul etmeyecek' cevabı verdiği öğrenildi. AKŞAM'a bilgi veren ABD kaynakları, 'Biz İran'a bu şekilde yaptırımsız ve daha fazla uranyum zenginleştirmesine yol açabilecek bir 8 ay vermek istemiyoruz. Bu nedenle ya bu teklifi bu hali ile kabul edecekler ya da BM Güvenlik konsey'inden yaptırım çıkacak' diye konuştu.

ÇİN VE TÜRKİYE İKNASI ÖNEMLİ

BM Güvenlik Konseyi'nden yaptırım kararının mümkün olduğunca çabuk çıkması için bastıran ABD Yönetimi'nin, bu konuda ikna etmeye çalıştığı en önemli iki ülkenin Çin ve Türkiye olduğu vurgulanıyor. Çin'in BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi olması nedeniyle ikna edilmezse yaptırım kararı çıkamayacağına işaret eden ABD kaynakları, Türkiye'nin İran konusunda izlediği siyasetin son dönemde Washington'da 'İran yanlısı' olarak algılandığına ve rahatsızlık yarattığına işaret ediyor. Türkiye 'evet' demese de Çin ikna edildikten sonra yaptırım kararı çıkacağına işaret eden ABD'li yetkililer, 'Ankara'nın 'evet'inin Obama Yönetimi açısından sembolik önemi büyük. Önümüzdeki haftalarda Ankara'ya ABD'nin İran uzmanı büyükelçileri Glyn Davies ve John Limbert gelerek, yaptırımlara destek verilmesini isteyecek' diye konuştu.