SOSYAL GÜVENLİKTE YENİ DÜZEN

İsteğe bağlı sigortalıların da işsizlik maaşı almasının önü açılıyor. Kısa süreli çalışanlara eksik sürelerini tamamlayarak daha kolay emekli olma imkânı verilecek. Çalışma Bakanı Ömer Dinçer, düzenlediği basın toplantısında, kısmî süreli çalışanların emekliliklerini kolaylaştıracak düzenleme yapacaklarını belirtti. Buna göre kısmî süreli çalışmalar teşvik edilecek.

Belirli bir günden daha az çalışanların hayatları boyunca çalışmış olsalar bile emeklilik imkânına sahip olamayacağını anlatan Dinçer, "Kısmî süreli çalışanların ayın geri kalan günlerinde primlerini ödemeleri halinde tam ay olarak çalışmış olduklarını kabul edeceğiz. Diğer vatandaşlarımız gibi prim ödeme gün sayılarını doldurduklarında emekli olma şansına sahip olabilecekler.

16-17 günden daha az çalışanlar, çalıştıkları işyerine kendileri destek vererek veya kendileri isteğe bağlı olarak bunu borçlanarak emekli olabilecekler. Bugüne kadar Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde usta-öğretici olarak çalışmış olanlar da eksik kalan sürelerini borçlanarak sosyal güvenlik sistemine dahil olma imkânına sahip olacaklar." dedi.

Vergi kaydı devam eden Bağ-Kur kapsamındaki esnafın işçi statüsünde çalışması halinde de sigortalı sayılabilmesi için düzenleme yaptıklarını ifade eden Dinçer, "Bağ-Kur'lu olan esnaf ya da tarım işçisi şayet dükkânını kapatıyor ve SSK'lı olarak herhangi bir yerde çalışmaya başlıyorsa biz onun Bağ-Kur'luluk özelliğini ortadan kaldırmıyorduk. O, Bağ-Kur'lu olarak kalmaya devam ediyor hatta primini yatırmamışsa biz onu borçlandırıyorduk. Eğer vaktinde de bu primleri ödemezse cezai müeyyide uyguluyorduk." dedi.

Bu durumun sakıncalarına dikkat çeken Bakan Dinçer, "Mantığımızı bütünüyle değiştiriyoruz. Herhangi bir vatandaşımız esnek bir şekilde Bağ-Kur'luluktan SSK'lılığa, SSK'lılıktan Emekli Sandığı'na, Emekli Sandığı'ndan SSK'lılığa kolayca geçebilecek. Nerede çalışıyor ve bulunuyorsa primini o sistem üzerinden ödeyecek ve biz bir bütün olarak ödediği bütün primleri göz önünde bulundurarak onun emekliliğini hesaplayacağız." ifadelerini kullandı.

Dinçer, taksiciler, şoförler ve sanatçılar sigortalı olmak isterlerse 17 günden daha aşağıda çalışıyorlarsa üstünü tamamlamaları halinde emekli olma hakkına kavuşacaklarını da söyledi. Dinçer, ilk defa istihdam edilen kadın ve 18-29 yaş arası gençler için işverenin ödeyeceği sosyal güvenlik priminin 3 yıl süreyle tamamının devlet tarafından ödeneceğini de duyurdu.

Daha önce bu süre 5 yıldı. Ancak devlet tamamını değil, kademeli olarak bir bölümünü ödüyordu. Yapılan bir başka değişiklikle 5 puanlık SSK prim indiriminden yararlananların bir başka teşvikten de yararlanması mümkün olacak. Ayrıca İş-Kur kurslarını bitirenler istihdam edilmeleri halinde prim teşvikinden yararlanacaklar. Firmaların özürlü çalıştırma zorunluluğu esnetilecek.

Özürlü çalıştırma imkânı bulunmayan işletmelere kolaylık sağlanacak. İşletme veya iş grubu sahibi başka işletmesinde kendi kontenjanını dolduracak şekilde özürlü çalıştırırsa özürlü çalıştırmış olarak kabul edilecek. Organize sanayi bölgelerinde işverenler özürlü çalıştırmakta zorlanıyorsa ortak işyerleri açarak özürlü istihdamı sağlamaları mümkün olacak.

Kısa çalışma ödeneğinin bugüne kadar ulusal düzeyde bir iktisadi kriz olursa kullanıldığını hatırlatan Dinçer, yeni düzenlemeyle herhangi bir bölgede ya da sektörde kriz olursa o sektörde ya da bölgede yer alan işletmelerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için bir kapsam genişletmesi yaptıklarını söyledi.

Kendi kusuru sebebiyle kişi kaza yapıyorsa onun sağlık harcamaları devlet tarafından karşılanmıyordu. Şimdi bütünüyle değişiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu, kişi kendi kusuru ile kaza bile yapmış olsa sağlık giderlerini karşılayacak. Sosyal güvencesi olmasa dahi harcamalar devlet tarafından karşılanacak.

İş-Kur yeşil kart sahibine 3 kere iş teklif edecek. Eğer bu işlere sahip olarak çalışma hayatına atılırsa o zaman kendisi bu haklardan yararlanma imkânına sahip olacak. Aksi takdirde üçüncü kez kendisine iş teklif edildiği halde eğer çalışmaktan imtina ediyorsa o vatandaşın yeşil kartı iptal edilecek.

Mevsimlik tarım işçileri, diğer isteğe bağlı sigortalılar, sanatçılar ve taksi şoförleri gibi benzer bir statüyle 17 gün ve üzeri herhangi bir çalışma göstermeleri halinde sosyal güvenlik sistemine tabi olabilecekler.

İşsizlik sigortası fonundan isteğe bağlı sigortalılara da yararlanabilme imkânı getirilecek. Şimdiye kadar yoktu bu imkân. Kendisi isteğe bağlıysa ve işsizlik sigortası fonundan yararlanabilecekse primini ödemesi halinde yine işsizlik fonundan yararlanabilecek. Bu maksatla da hem kısa çalışma ödeneği hem de işsizlik ödeneğinin kullanım miktarlarını artıran bir düzenleme yapılacak. 
 
Şimdiye kadar 20 ve daha üstü istihdam sağlamış olan işletmelerde istihdam sağlanabiliyordu, bunun sayısı azaltılıyor. Beş işçi çalıştıran işletmelere kadar işyerlerinde staj yapma imkânı getiriliyor. Böylece büyük sıkıntı çeken öğrencilerin staj yapabilecekleri alan önemli oranda artacak.