OBAMA'NIN ÇİN'İ ÖFKELENDİREN KARARI

Çin Dalay Lama'nın liderler düzeyinde kabul görmemesi konusunda hassas

Çin ile ikili ilişkiler zaten ABD'nin Tayvan'a silah satışı, Çin'in sanal casusluk iddiaları ve bazı sorunlu ticaret anlaşmaları nedeniyle gerginleşmişti.

Şimdi Dalay Lama'nın Beyaz Saray'da kabulü bu sorunlara bir yenisini ekleyecek.

Dalay Lama'yı ayrılıkçı olarak tanımlayan Çin, böylesi bir olası görüşmenin ikili ilişkileri zedeleyeceğini açıklamıştı.

Washington'a Çarşamba günü ayak basan Dalay LamaTibet'liler için önem taşıyan Losar yeni yıl kutlamalarına katıldı.

Dalay Lama'nın sözcüsü, ABD Başkanı ile görüşmenin gerçekleşiyor olmasının bile tek başına büyük önem taşıdığını söyledi.

Sözcü Lodi Gayari, Dalay Lama'nın Amerikan başkanından Tibet sorununa hem Tibet hem de Çin halklarının çıkarına bir çözüm bulunması konusunda yardım isteyeceğini kaydetti.

Artan gerilim

Beyaz Saray sözcüsü Robert Gibbs geçen hafta Başkan Obama'nın Dalay Lama ile görüşme kararını savunurken, onun "uluslararası platformda saygınlığı olan bir dini lider" olduğunu söylemişti.

Son günlerde Pekin Washington'dan peşpeşe gelen bir dizi sinyalden rahatsız.

Amerikan yönetimi geçen ay Tayvan'a 6,4 milyar dolarlık silah satacağını açıklamış, bunu dün, Çin'in Tibet'te insan hakları konusundaki kaygıları gözetmesi çağrısı izlemişti.

Çin, Dalay Lama'nın uluslararası platformda meşruiyet bulmaması için büyük çaba harcıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, 2008'in sonlarında, Avrupa Birliği dönem başkanıyken Dalay Lama ile görüşme planlarını iptal etmeye yanaşmayınca, Çin AB ile yapılacak bir zirveyi iptal etmiş, ülkede Fransız mallarının boykot edilmesi çağrıları yapılmıştı.

1959'da başarısız bir isyan girişimi sonrası Tibet'ten ayrılan Dalay Lama, Tibetliler için daha fazla kültürel hak istediğini söylüyor.

Pekin ise kendisini ayrılıkçılıkla suçluyor.

Yine de Çinli yetkililerle, Hindistan'da sürgünde yaşayan Dalay Lama'nın temsilcileri arasında son sekiz yılda dokuz kez görüşme yapıldı.

Bunların beş gün süren sonuncu turu geçen ay yapıldı.

Pekin, görüşmelerde ilerleme sağlanamadığını belirtiyor. Bazı Tibetli eylemciler ise Çin'in zamana oynadığını ve ayak sürüdüğünü savunuyor.

Dalay Lama son olarak Ekim ayında Washington'u ziyaret etmiş, ancak Obama o zaman Tibetlilerin dini lideri ile görüşmekten kaçınmıştı.

Bazı kesimlerce eleştirilen bu tavır, Obama'nın o sırada yaklaşmakta olan Çin ziyareti öncesi gerginlik yaratmama gayreti olarak yorumlanmıştı.