NASA'NIN UYDUSU DÜŞTÜ

Vandenberg Hava Üssü yetkilileri, NASA'nın Glory uydusunu taşıyan Taurus XL roketinin bugün saat 12.10'da üsten fırlatıldığını belirtirken, NASA'dan yapılan açıklamada, roketin üzerindeki koruyucu kabuğun fırlatılıştan sonra uydudan ayrılmadığı kaydedildi. Uydu, Antarktika yakınlarında okyanusa düştü.

Glory uydusu iklime etki eden etmenler hakkında yeni veriler toplamak üzere Kaliforniya'dan havalanmıştı. Bundan tam altı dakika sonra yetkililer ciddi bir problemin farkına vardı. Roketin fırlatıcısının üstünde bulunan ve uyduyu koruyan kaplama kısmı tam olarak ayrılmamıştı. Uyduyu taşıyan füze, bir süre sonra düştü.

Bu durumun roketi ağırlaştırarak 700 km yükseklikteki yörüngesine ulaşmasını engellediği düşünülüyor. Roketin Antarktika yakınlarında okyanusa düştüğü tahmin ediliyor, ancak konumu henüz tam olarak belirlenebilmiş değil.

2009'da yine benzer şekilde Vanderberg üssünden Taurus XL roketiyle fırlatılan Yörüngesel Karbon Gözlemevi (OCO) uydusunda da birebir aynı sorun yaşanmıştı. Bu olaydan sonra burun konisindeki hatayı tespit etmek için bir "Kaza Araştırma Kurulu" oluşturulmuştu. Kurul, dört farklı donanım arızası tespit etmişti. Cuma günü yaşanan kaza XL roketinin 2009'daki kazadan sonra ilk göreviydi. Şimdi yeni bir kurul oluşturulması gerekiyor.

Bu kazadan en çok etkilenen, Yörüngesel Bilimler Şirketi (OSC) oldu. OSC'nin hem roketin imalatçısı, hem de Nasa için uyduyu monte eden şirket olduğu belirtiliyor.

Glory uydusunun ana görevi, havadaki, aerosol adı verilen, çapları insan saçının çapından daha küçük bu zerrecikler üzerinde çalışmalar yapmaktı. Aerosollerin ne ölçüde yayılmış olduğunu ve çeşitli özelliklerini etüt ederek, uzaydaki en hassas aerosol ölçümlerini yapabilecek şekilde tasarlanan Glory uydusunun yapımı ve uzaya fırlatılışının maliyetinin 424 milyon dolar olduğu belirtilmişti.

Atmosferdeki ömürleri sadece haftaları bulan, yüzde 90'ı volkanik kül, çöl külü ve orman yangınlarıyla oluşan duman sonucu, geri kalanıysa insan etkisiyle oluşan aerosoller, renklerine ve kimyasal yapılarına bağlı olarak, güneş ışınlarını tekrar uzaya dağıtarak havanın soğumasına yol açabildikleri gibi, güneş enerjisini emerek atmosferin ısınmasına da neden olabiliyorlar.

Taurus XL, Nasa'nın halen kullandığı en küçük yerden fırlatmalı roket olarak biliniyor. İlk uçuşunu 1994'te yapan roketin üçü başarısızlıkla sonuçlanan dokuz adet uçuşu bulunuyor. Bu, Nasa'nın XL roketiyle gerçekleştirdiği ikinci uydu fırlatma denemesiydi. 2009'daki başarısızlıkla sonuçlanan görevin ardından Nasa 2013'de OCO'yu tekrar Taurus XL roketiyle fırlatmayı planlıyor.