KÜRT KİTAPLIĞINA YENİ KATKILAR

Doz Yayınlarınca yayımlanan Şêx Hesîb Aktepî’nin “Dîwana Hesbî” ve Şêx Eskerî’nin “Keşkol” adlı klasik eserleri ile Astare Yayımlarınca Türkçesi ve Kürtçesi iki ayrı kitap olarak birlikte yayımlanan Abdullah Pertev Işık’ın “Erken Ölümler / Mirinên Bê Wext” adlı anlatı romanı, okurla buluştu.

Doz Yayınlarınca yayınlanan klasik eserlerin her ikisi de değerli araştırmacı Zeynel Abidin Zınar’ın çevirisiyle Latin alfabesine kazandırıldı. Abdullah Pertev Işık’ın “Erken Ölümler / Mirinên Bê Wext” adlı anlatı romanı ise Fehim Işık tarafından yayına hazırlandı. Doz’un yayımladığı iki klasik eserden ilki Şêx Hesîb Aktepî’nin Dîwana Hesbî adlı eseri, yıllar süren kayıplık serüveninden sonra ilk kez Latin alfabesi ile okurun karşısına çıkıyor.

Diwana Hesbî, her biri diğerinden farklı bir içerikte, kafiyeleri uyumlu olarak kaleme alınmış 94 bölümden oluşuyor. Her bir bölümde birbirinden değerli anlatımlarla onlarca şiire yer verilen kitapta ağırlıkla aşkın gizemli dünyası sorgulanıyor. En önemlisi ise yazar bu klasik eserinde, kendi iç dünyasının gizemlerini okurla paylaşıyor. 

Şêx Hesîb Axtepî Miladî 1885 yılında Diyarbakır’ın Çınar ilçesine bağlı Aktepe köyünde doğdu. 1947 yılında ise Çınar ilçesinde yaşamını yitirdi. Leylû Mecnûn adlı klasik eserin yazarı Şêx Mihemed Can’ın oğlu, tanınmış Kürt klasik edebiyatçısı Şêx Evdirehmanê Axtepî’nin yeğenî, Şêx Hesenî Nûranî’nin ise tornudur. 

Doz yayınları tarafından yayınlanan ikinci eser ise Şêx Eskeriyê Atepî’nin şiirleridir.

Şêx Eskerî’nin kitabının adı Keşkol’dur. Keşkol burada kültürel anlamıyla kullanılmış. İçinde ne ararsan bulabileceğin heybe anlamındadır. Doğrusu Şêx Eskerî’nin şiirlerinde de ne ararsanız var. Birçok konu, şiirlerde büyük bir ustalıkla kaleme alınmış.

Şêx Eskerî’nin kitabı 65 bölümden oluşuyor. Her bir bölüm diğerinden farklı şiirleri içeriyor. Alabildiğine zengin bir duyguyla kaleme alınan şiirlerde, okuyucu şairin heybesindeki tüm duyguları görebiliyor. 

Şêx Eskerî, 1898 yılında Diyarbakır’ın Çınar ilçesine bağlı Aktepe köyünde doğdu. 1952 yılında ise yaşamını yitirdi. Tanınmış Kürt klasik edebiyatçısı Şêx Evdirehmanê Axtepî’nin oğlu, Şêx Hesenî Nûranî’nin ise tornudur. 

A. Pertev Işık’ın anlatı biçiminde kaleme aldığı Erken Ölümler romanı ise Türkçe ve Kürtçesi ile birlikte iki ayrı kitap olarak Astare yayınlarından çıktı. Erken Ölümler (Mirinên Bê Wext) yazarın ilk romanı.

Yazar romanında anlatıcı konumundadır. Bir Kürt köyünde daha doğarken annesinin ölümüne neden olan bir çocuğun duyguları ile başlayıp ilkokuldan üniversiteye kadar bir Kürt çocuğun eğitim sürecinde yaşadıklarını tüm ayrıntılarına kadar irdeleyen yazar, biri subay, biri şiddet karşıtı, diğeri gerilla üç oğlunun öyküsü ile romanını sürdürüyor. Yazar, aşkı girdaplarda tadan bir Kürt gencinin duygularına da romanında yer veriyor. 

Mizgîn, doğarken annesini kaybeder. İlkokulu, teyzesinin yanında okur. Daha ilkokul sıralarındayken teyzesinin kızı Botav’a vurulur. Ortaokul ve lise yıllarını şehirde geçiren Mizgîn, Botav’la nişanlanır. Üniversite için büyük şehre geçen Mizgîn, iki insana aynı anda aşık olmanın ağır yükü altında ezilen biridir artık. Birinin güzelliği, diğerinin aklı Mizgîn’in duygu dünyasında depremler yaratmaya başlamıştır. Bir yandan köyde çocukken yaşadıkları, bir yandan şehrin şatafatlı yaşamı arasında gitgeller yaşayan Mizgîn, tercihini Yahudi kızı Sara’nın aklından yana kullanır. Ancak hiç hesap etmediği bir şey vardır, Mizgîn’in... O, son karşılaşmasında duygularına yenik düşer ve Botav’ı ana evinde hamile bırakarak Sara’nın kollarına döner. Ancak Mizgîn, Botav’ın hamile kaldığından habersizdir. 

Botav’ın oğlu Botan, köylü güzeli anasının duygularını sömüren babaya olan nefretini ilk olarak adını değiştirerek kusar. Botan, Volkan’a dönüşür. Akabinde, askeri okulu bitirerek ordunun başarılı bir subayı olur. Sara’nın oğulları Dilxwîn ile Baran ise okullarını başarı ile bitirerek doktor ve mühendis olurlar. Dilxwîn, oldukça zengin ve aristokrat bir ailenin ferdi olmasına rağmen şiddet karşıtı bir doktor olarak baba topraklarında görev yapmayı tercih eder. Babasının Kürtlere ödemediği/ödeyemediği borcu ödemek zorunda hisseder kendini. Kimlik kavgasından öte eşitlik ve demokrasiyi önemseyen idealist bir barışçıdır. Üniversite yıllarında Kürt hareketi ile karşılaşan Baran ise Kürt halkının özgürlük mücadelesinin dağda savaşarak kazanılacağını savunur. Baba Mizgîn ise evlatlarının ve aşklarının girdapları arasında çaresizdir. 

Doz ve Astare yayınlarınca yayımlanan kitaplar “Doz Yayınları, Taksim Cad. No: 37/5, 34100 Taksim – Beyoğlu / İstanbul, Tel: 0212/2972505” adresinden temin edilebilir.