KORONAYA KARŞI HANGİ ÜLKE HANGİ EKONOMİK ÖNLEMİ ALDI?

Korona virüsü salgınının dünya çapında hayatı ve ekonomiyi durma noktasına getirmesinin ardından, birçok ülkede zor duruma düşen vatandaşlara destek için ekonomik paketler açıklandı. Farklı ülkeler, ekonomi ve istihdam piyasalarını korona krizinde ayakta tutmak için farklı strateji ve taktikleri hayata geçiriyor. DW Türkçe’den Burak Ünveren’in derlemesine göre, ülkelerin aldığı farklı önlemler şöyle:

ALMANYA: KİRACILARIN ÇIKARILMASI YASAKLANDI

Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya geçen hafta 750 milyar euro değerinde bir kurtarma paketini alışılmışın dışında bir hızla kabul etti. Paket kapsamında, Alman şirketlerinin yabancılar tarafından devralınmasının engellenmesini amaçlayan önlemler de bulunuyor.

Paketle küçük firmaların yanı sıra sanatçı ve bakıcılar gibi serbest çalışanlar da korunuyor. Bu meslek gruplarına mensup kişiler, 15 bin euroya kadar doğrudan yardım alabiliyor. Ayrıca ev sahipleri, korona virüsü krizi nedeniyle kirasını ödeyemeyecek durumda olan kiracıları evden çıkaramıyor.

IMF verilerine göre Almanya’nın açıkladığı paket, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık yüzde 24‘ü büyüklüğünde. Bu kurtarma paketiyle birlikte Almanya 2013’ten bu yana ilk kez borçlanmış olacak. Alman hükümeti ve uzmanlar, pandeminin Alman ekonomisini resesyona sürükleyeceğinden emin. Ekonominin yüzde 2,8-5,4 arasında küçülmesi bekleniyor.

AVRUPA BİRLİĞİ: 800 MİLYON EUROLUK FON GENİŞLETİLECEK

27 üyesi olan Avrupa Birliği (AB), yaklaşık 37 milyar euro değerinde bir önlemler paketi açıklamış bulunuyor. Bu çerçevede, hastane, küçük ve orta büyüklükteki işletme (KOBİ) ve piyasaları destekleyecek bir “Korona Mücadele Yatırım İnisiyatifi” kurulması kararlaştırıldı. Ayrıca bu yıl 800 milyon euro değerinde olan AB Dayanışma Fonu’nun kapsamı da genişletilerek, fona kamu sağlığı krizi de dahil edildi. Bu çerçevede salgından en çok etkilenen üye devletler Brüksel’den yardım alabilecek.

Öte yandan AB bütçesinden 1 milyar euro, KOBİ’lere likidite sağlanması amacıyla bankalara yönlendirilecek. Avrupa Merkez Bankası da AB üyelerine daha fazla likidite sağlamak için 750 milyar euro değerinde tahvil alım programı olan “Pandemi Acil Satın Alma Programı”nı açıkladı.

FRANSA: 300 MİLYAR EURO ŞİRKET KREDİSİ VERİLECEK

Fransa’da hükümet, toplam 345 milyar euro değerinde bir korona virüsüyle mücadele paketi açıkladı. 300 milyar euroya kadar şirket kredisi vereceklerini duyuran Fransa, bunun yanı sıra 45 milyar euro da likidite desteğine ayırdı. Maliye Bakanı Bruno Le Maire salı günü, şu ana kadar 21 bini aşkın şirketin 3,8 milyar euro şirket kredisine başvurduğunu açıkladı. Ayrıca Fransa’da da serbest çalışanlara doğrudan destek önlemleri alındı.

İTALYA: EV KREDİLERİ ERTELENDİ

Korona virüsünün en çok yıprattığı Avrupa ülkesi İtalya’da hükümet, toplam 25 milyar euro değerinde bir önlemler paketi açıkladı. Hükümet ayrıca, mortgagelar da dahil olmak üzere borç ödemelerinin salgın boyunca ertelendiğini duyurmuş bulunuyor.

ABD: TARİHİN EN BÜYÜK YARDIM PAKETİ ONAYLANDI

Kayıt altına alınan vaka sayısı sıralamasında açık ara birinci sıraya yerleşen ABD, salgının ekonomik ve toplumsal yıkımını yaklaşık 2 trilyon dolar değerindeki yardım paketiyle sınırlandırmayı umuyor. Senato’da alışılmışın dışında bir oy birliğiyle kabul edilen ve Başkan Donald Trump tarafından imzalanarak yürürlüğe giren paket kapsamında, her ABD vatandaşına kişi başı bin 200 dolarlık çek, küçük ölçekli işletmelere hızlı yardım ve holdinglere milyar dolarlık krediler verilmesi öngörülüyor. Ayrıca 100 milyar dolardan fazla bir yardım sağlık sistemi ve hastanelere, bir diğer 100 milyar dolardan fazla bir dilim de eyalet, kent ve belediyelere aktarılacak.

Gelecek haftalarda işsizliğin tavan yapmasının beklendiği ABD’de bazı uzmanlar işsizlik oranının Mayıs ayına kadar yüzde 13’e kadar çıkabileceği görüşünde. ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell da ülke ekonomisinin resesyona girebileceği uyarısında bulundu.

ÇİN: 183 MİLYAR DOLAR AYRILDI

Korona virüsünün ilk kez görüldüğü Çin, IMF verilerine göre virüsle mücadele amacıyla yapılacak mali yardıma yaklaşık 183 milyar dolar ayırdı. Bu paket kapsamında salgın önleme ve kontrollü harcamaların artırılması, tıbbi malzeme üretiminin kapsamının genişletilmesi, işsizlik sigortasının ödenmesine ivme kazandırılması ve vergi indirimleri öngörülüyor.

RUSYA: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA ZAM YAPILACAK

Rusya’da alınan en önemli önlemlerin başında sağlık çalışanlarının maaşlarına zam yapılması geliyor. Diğer yandan ülkede karantinadaki kişiler hastalık izni uygulamasından faydalanabilirken, federal bütçe üzerinden de işsizlik maaşlarını ödeyen yerel yönetimlere destek sağlanıyor.

İNGİLTERE: 3.8 MİLYON SERBEST ÇALIŞANA DA YARDIM

Birleşik Krallık yönetimi şu ana kadar toplam 81 milyar dolar değerinde ekonomik yardım paketi açıkladı. Şirketlerin ve çalışanların korunmasını amaçlayan paket, ülkenin GSYİH’inin yüzde 3’üne tekabül ediyor. Paket kapsamında kuaför ve temizlik gibi alanlarda çalışan yaklaşık 3,8 milyon serbest çalışan da yardımlardan yararlanabilecek.

İRAN: 1.5 MİLYON YOKSUL HANEYE YARDIM

Salgından en fazla etkilenen ülkelerden İran’da alınan önlemlerden biri, Mart-Haziran 2020 arasında 1,5 milyon yoksul haneye 14-40 dolar arası doğrudan nakdi yardım yapılması olarak göze çarpıyor.

İSVEÇ: ŞİRKETLERE 50 MİLYAR DOLAR KREDİ

İsveç Merkez Bankası, bankalar vasıtasıyla zor durumdaki şirketlere yaklaşık 50 milyar dolar değerinde kredi imkanı sundu. İsveç hükümeti, kısa çalışma saatleri, kredi garantileri, vergi indirimleri ve destek paketinden yararlanma kurallarının basitleştirilmesini içeren bir ekonomik destek paketi açıklamış bulunuyor.

BULGARİSTAN: ŞİRKETLERE DESTEK İÇİN 2.36 MİLYAR DOLAR BORÇ ALACAK

AB’nin hem en yoksul hem de borcu en az olan ülkesi Bulgaristan, salgından etkilenen şirket ve çalışanlara destek amacıyla 2,36 milyar dolar ek borç alacağını açıkladı. Hükümet bu şekilde devlete bağlı Bulgaristan Kalkınma Bankası üzerinden zor durumdaki şirketlere destek olurken, çalışanların ücretsiz izin almasına da olanak sağlayacak.

AVUSTRALYA: 80 MİLYAR DOLARLIK PAKET

Ekonomisi ve istihdam piyasası koronavirüs salgınından diğer ülkeler gibi hasar gören Avustralya, birden çok teşvik paketi açıkladı. Başbakan Scott Morrison, işsizliğin artmasını ve şirketlerin iflas etmesini önlemeyi amaçlayan 80 milyar dolar değerindeki paket kapsamında Salı günü itibarıyla 113 bin şirketin yardım başvurusunda bulunduğunu açıkladı.

ENDONEZYA: HÜKÜMET BORÇLANACAK

Endonezya, olağanüstü bir yasal düzenlemeye giderek hükümetin mali yetki alanını genişletecek. Bu çerçevede hükümet daha geniş bir borç açığına gitme hakkına sahip olacak ve bu şekilde koronavirüsle mücadeleye daha fazla mali destek aktarılması mümkün olacak. Endonezya hükümeti daha önce 2020 bütçesinden 3,78 milyar dolar değerinde yardımın COVID-19’la mücadeleye aktarılabileceğini açıklamış ve yerel yönetimleri bütçeelerini sağlığa kanalize etmeye çağırmıştı.

İSVİÇRE: SERBEST ÇALIŞANLAR DA DESTEKLENECEK

İsviçre, toplam 43 milyar dolar değerinde iki mali yardım paketi açıkladı. İsviçre Hazinesi, pandeminin ekonomik etkisinin hızını kesmek için, kısa vadeli para piyasası araçlarının hacmini de iki katına çıkarma kararı aldı. Bu çerçevede Salı günü söz konusu hacmin 6,24 milyar dolardan 12,5 milyar dolara çıkarıldığı duyuruldu. İsviçre’nin aldığı önlemler kapsamında serbest çalışanlara destek sağlanması da bulunuyor.

İSRAİL: ÖZEL SEKTÖR DE DESTEKLENECEK

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Maliye Bakanı Moşe Kahlon, ekonomiyi ayakta tutmak için yaklaşık 22 milyar dolar harcayacaklarını açıkladı. Yardım paketi kapsamında ücretsiz izin, işsizlik maaşları ve özel sektörün desteklenmesi yer alıyor. Kriz öncesinde ülkedeki işsiz sayısı 30 bin iken, son haftalarda işsizlik destek programlarından faydalanmak isteyenlerin sayısının 1 milyona çıktığı belirtiliyor.

KANADA: EN ÇOK ZARAR EDENLERİN MAAŞ ÖDEMELERİ KARŞILANACAK

Kanada parlamentosu, 17,5 milyar Amerikan doları değerindeki mali destek paketini geçen hafta onayladı. Öte yandan Kanada kalkınma bankası, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere 8,8 milyar dolar değerinde kredi verecek. Ayrıca devlet, korona virüsü nedeniyle yüzde 30 ve daha yüksek zarar edecek firma ve derneklerin çalışanlarının maaş ödemelerini yüzde 75’e kadar karşılayacak. Öğrenci kredi borçları da altı aylığına ertelendi.

HİNDİSTAN: 22.5 MİLYAR DOLARLIK YARDIM PAKETİ

21 günlüğüne sokağa çıkış yasağı ilan edilen, 1,3 milyar kişilik nüfusa sahip Hindistan da 22,5 milyar dolarlık yardım paketi açıkladı. Paket kapsamında 800 milyon yoksul haneye gıda ve doğrudan nakit desteği yapılacak. Paketten yevmiyeyle çalışanlar ve küçük işletme sahipleri de yararlanacak.

G20: AFRİKA’YA DESTEK VERİLECEK

Dünyanın en büyük 19 ekonomisi ve AB’den oluşan G20 ülkeleri, geçen hafta koronavirüsle mücadelede “ortak cephe” mesajı vermişti. G20 ülkelerinin ticaret bakanları da, Pazartesi günü piyasaları açık tutma ve hayati tıbbi malzeme ve ekipmanın dağıtımını garanti altına almada mutabık kaldı. G20 ülkelerinin aldıkları mali önlemler toplamda 5 trilyon dolar değerinde.

Salgın sürecinde birçok gelişmekte olan ve az gelişmiş ülke de dış yardıma bağımlı durumda. G20 ülkeleri, özellikle Afrika ülkeleri başta olmak üzere, gelişmekte olan ve yaşanan kriz nedeniyle mali olarak zora duruma düşen ülkelere destek verileceğini bildirdi.

G20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları bugün telekonferans aracılığıyla gerçekleştirdikleri görüşmede koronavirüs salgınına karşı tedbirler kapsamında iki hafta içinde gelişmekte olan ülkeleri destekleyecek G20 ülkeleri mali eylem planını açıklayacaklarını duyurdular. _{(DW Türkçe)}