HEWLÊR İLE BAĞDAT PETROLDE GEÇİCİ ANLAŞMA SAĞLADI

Merkezi Irak hükümetiyle Federal Kürdistan Yönetimi, uzun bir süredir devam eden petrol gerginliğine nokta koyma konusunda anlaşmaya vardı. Irak Maliye Bakanı Rifa İsavi'nin duyurduğu anlaşma haberi Kürt yönetimi tarafından da doğrulandı. Federal Kürdistan Yönetim'in Hükümet Sözcüsü, Hewlêr'in kendi boru hattından petrol ihraç etmeye devam edeceğini, Bağdat'ın ihracat üzerinde herhengi bir 'kontrolünün olmayacağını' söyledi.

Federal Kürdistan Yönetimi'nin resmi sitesinde yayımlanan açıklamaya göre Hewlêr ve Bağdat, 3 madde üzerinde uzlaştı. Buna göre,

◾Merkezi Irak Hükümeti, Federal Kürdistan hükümetine ilk adımda 500 milyon dolar ödeme yapacak.

◾Kürt yönetimi, günlük 150 bin varil petrolü, Irak hükümeti üzerinden ihraç edecek.

◾Başbakanı Neçirvan Barzani, birkaç gün içinde hükümet yetkililerinden oluşan heyetle başkent Bağdat'a gidecek. Barzani, sorunlara anayasal çerçevede temelli çözüm bulmak üzere Irak hükümeti yetkilileriyle görüşecek.

Anlaşmazlığın perde arkası

Hewlêr-Bağdat anlaşması gerginliği bitirme açısından tarihi bir önem taşıyor. Eski Başbakan Nuri Maliki, sık sık Hewlêr'e petrol ödeneklerini kesme tehdidinde bulunmuş, Federal Kürdistan petrollerinin Türkiye üzerinden satılmasını uluslararası mahkemelere taşıma resti çekmişti.

Anlaşmazlığın perde arkasında Irak Anayasası'ndaki çelişkili maddeler yatıyor.

Hewlêr, anayasada özerk bölgelere tanınan hakka atfen kendi petrolünü Bağdat'tan bağımsız işleyip satmak istiyor. Ancak Maliki hükümeti, anaysadaki 'Irak petrolleri tüm Irak halkına aittir' maddesini gerekçe gösterip bunu reddediyor. Henüz meclisten onay almayan 2007 tarihli hidrokabon yasası ise Bağdat'ın tüm petrol gelirlerinden Hewlêr'e yüzde 17 pay vermesini öngörüyor. Maliki hükümeti kendilerinden bağımsız petrol satması halinde Kürt bölgesine ödediği bu payı da kesmekle tehdit ediyor. Türkiye bu sorunun çözümü için üçlü mekanizma önerdi. İki taraf anlaşana dek Federal Kürdistan  petrollerinin Türkiye'deki bir banka hesabında tutulmasını teklif etti. Ancak Bağdat buna yanaşmadı. (Reuters, Al Jazeera)