DÜNYA BASINI (30 EKİM 2009)

Dünya Basınından Özetler (30 Ekim 2009) 

Dünyanın önde gelen basın organlarının politika ve ekonomi alanında bugünkü manşetleri ve öne çıkardıkları haberler:

DIŞ BASINDA TÜRKİYE

THE ECONOMIST

Doğuya ve güneye bakmak

Avrupa’nın kararsızlığından bıkan Türkiye, Arap komşularıyla yıllar süren düşmanlığını sona erdirmek istiyor. Geçtiğimiz yedi yılda Türkiye’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika’ya ihracatının değeri neredeyse yedi kat artarak 2008’de 31 milyar dolara ulaştı.

THE WALL STREET JOURNAL

Erdoğan Batı karşıtı İslam’la ittifak kuruyor

Türkiye’nin, Şam’ın Abdullah Öcalan’a yataklık ettiği için Suriye’ye operasyon düzenleyeceğini açıklamasının üzerinden 10 yıl geçti. Zaman ve ülkeler değişiyor. O dönemde İsrail yanlısı olan Türkiye geçtiğimiz günlerde İsrail’i ortak hava tatbikatından çıkarıp Suriye ile vizesiz geçiş anlaşması imzaladı.

FOREIGN POLICY

Türkiye Kürtlerle barışma şansını nasıl kaçırdı?

Türkiye’nin Kürtlerle barış yapma yönündeki iyi niyetli fakat kafası karışık çabası başarısız olmaya neden mahkum?

EL HAYAT

Bu yüzyıl Ortadoğu’da Türkiye Yüzyılı mı olacak?

Ekim ayında Türkiye Suriye ile vizeleri kaldırdı, Irak’la pek çok ticari ve siyasi anlaşma imzaladı, İran’ı uluslararası kamuoyunda savundu. Ankara’daki Ak Parti hükümeti Müslüman doğudaki gücünü artırmak ve bölgedeki güç ilişkilerine etki etmek istiyor.

­CHRISTIAN SCIENCE MONITOR

Türkiye’nin İran ve İsrail’e yaklaşımı endişe veriyor

Ankara sınırlarında “sıfır sorun” politikasının eski dostlarıyla yeni sorunlara yol açmasına engel olmalı.

THE GUARDIAN

Kıbrıs lideri AB-Türkiye ilişkilerini Nazilere verilen tavizlere benzetti

Kıbrıs’ın Rum lideri Dimitris Hristofyas Kıbrıs görüşmelerinin sorunlarla karşılaştığı bir dönemde Ankara’ya verilen tavizlerin geri tepeceğini söyledi.

FINANCIAL TIMES

Kıbrıs müzakereleri kötüye gidiyor

Kıbrıs lideri Dimitris Hristofyas Kıbrıslı Rum ve Türkler arasındaki müzakerelerin kötüye gittiğini ifade ederek Ada’da birliğin sağlanmasıyla ilgili karanlık tablolar çizdi.

THE NEW YORK TIMES

Kıbrıs lideri birlik konusunda karamsar

Kıbrıs lideri Dimitris Hristofyas Perşembe günü adanın birleşmesi için yapılan görüşmeler konusunda uyarı yaptı, Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye verdiği tavizleri İkinci Dünya Savaşı öncesinde Avrupa’nın Almanya’ya yaptığı muameleye benzetti.

ARAB NEWS

Daha fazla Erdoğan’a ihtiyacımız var

Türkiye, Ortadoğu’da ve Müslüman dünyasının geri kalanında liderlik etmeye devam ediyor. Başbakan Erdoğan ülkesine duyulan bu sevgi ve saygıyı hak ettiğini siyasi cesaretiyle gösterdi.

YEDIOTH AHRONOTH

Ben Eliezer’den Türkiye’ye: geleceğe bakmalıyız

Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkiler gerilmişken İsrail üst düzey yetkilileri Türkiye büyükelçisinin konutunda Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına davet edildi. Resepsiyona katılan Ticaret ve Sanayi Bakanı Bünyamin Ben-Eliezer “ortaklığımız benzer demokratik değerler üzerine kuruludur” açıklamasını yaptı. Ermeni vatandaşlar dışarıda protesto yaptı.

DÜNYA BASINI

THE NEW YORK TIMES

İran uranyumun ülkeden gönderilmesi anlaşmasını reddetti

Avrupalı ve ABD’li yetkililer İran’ın ellerinde bulunan zenginleştirilmiş uranyumun ülke dışına gönderilmesi yönündeki taslak planı reddettiğini açıkladı.

­ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte büyüdü

ABD’de gayrisafi yurtiçi hasılası üçüncü çeyrekte yüzde 3.5 oranında arttı ancak iş arayanların bir değişiklik hissetmesi için aylar geçmesi gerekecek.

Suudiler hac sezonundan önce domuz gribinden kurtulmak istiyor

Müslümanların yıllık hac sezonunda domuz gribinin daha hızlı yayılmasından korkulurken, Suudi yetkililer önlemler aldı. Hacca gitmek isteyenlere evlerinde kalmaları tavsiye edildi.

THE WASHINGTON POST

Kongre’de onlarca kişi etik soruşturmasında

Müfettişler 30’dan fazla senatör ve yardımcının güvenlik lobisi ve özel şirketlerle ilişkiler gibi konulardaki faaliyetlerini inceleme altına aldı.

Çeçenistan’da ayrılıkçı isyanlar İslami ayaklanmaya dönüştü

Çeçenistan’daki ayrılıkçı hareket baskı altında bölgesel bir İslami ayaklanmaya dönüştü

Clinton El Kaide konusunda Pakistan’a baskı yaptı

ABD Dışişleri Bakanı Afganistan’dan Pakistan’a kaçan El Kaide üyelerinin sekiz yıldır halen yakalanamamış olmasını “inanılması güç” olarak tanımladı.

THE WALL STREET JOURNAL

Taliban’ın barış anlaşmalarına destek artıyor

Afgan yetkililerin danışmanlığında ortaya atılan Taliban ile konuşma fikri, Batılı ülkelerin çatışma aylarında etkisiz kalmasından sonra çok daha çekici hale geldi.

Moody’s, Yunanistan ve Portekiz’i uyardı

Moody’s, Yunan ve Portekiz hükümetlerini borç görünümlerinde ileriki dönemlerde not düşüşleri gerçekleşebileceği konusunda uyardı.

Küresel ısınma savaşı kızışıyor

Dünyada sıcaklığının düşmeye başladığını ortaya koyan veriler, küresel ısınmanın doğadan mı yoksa fosil yakıtlar yakan insanlardan mı kaynaklandığı yönündeki tartışmaları yeniden canlandırdı. 

FINANCIAL TIMES

Blair’in adaylığına verilen destek azalıyor

İngiltere eski Başbakanı Tony Blair, AB Başkanlığı adaylığında git gide güç kaybediyor. Brüksel’de bir araya gelen AB liderleri zirvesinde, sosyal demokratlarla yaşanan şiddetli tartışmalarda Blair’in adaylığına verilen desteğin azaldığı görüldü.

Tahran, nükleer anlaşmasında büyük değişikliklere gidiyor

Batılı ülkelerin İran'ın elindeki zenginleştirilmiş uranyumun büyük bir kısmını en kısa zamanda ülke dışına göndermesi talebine karşın Tahran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na kısmi bir transfer yapmak istediğini belirtti.

IMF, Asya’ya dair tahminlerini iyileştiriyor

Uluslararası Para Fonu (IMF), Mayıs 2009 için 1.2, 2010 içinse 4.3 olarak belirlediği büyüme oranını, sırasıyla yüzde 2.8 ve yüzde 5.8 olarak değiştirdiğini belirtti.

THE GUARDIAN

İran’ın koşulları nükleer anlaşmanın sonunu getirecek

Tahran’ın uranyumu elden çıkarma programında öne sürdüğü “kabul edilemez” taleplerinin ardından diplomatik çözüm umutları suya düştü.

AB Başkanlığı için Blair’in şansı azalıyor

İngiltere’nin Dışişleri eski Bakanı Tony Blair’in Avrupa Konseyi Başkanlığı pozisyonu için şansı, Sarkozy ve Merkel’in kendisine destek çıkmamasıyla azalıyor.

Pakistan Veziristan’da ilerleme sözü verdi.

Pakistan Ordusu gazetecileri aşiretlerin kontrolü altındaki dağlık bölgelere götürerek Taliban’la savaşın cephelerini gösterdi.

HAARETZ

Abbas: Netanyahu değişmiyor

İsrailli yetkililer Haaretz’e, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın, barış anlaşmalarında İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya olan inancını kaybettiğini açıkladı.

Filistinlilerin Kudüs’e öfkesi Abbas’a kadar ulaşıyor

Haremi Şerif’teki gerilim, Filistin Kurtuluş Örgütü El Fetih’in son dönemde İsrail’e karşı ateşli suçlamalarda bulunmasına neden oldu.

Lübnan: Katyuşa yangınını İsrail çıkardı.

El Kaide’nin Lübnan merkezli bir grubu, bu hafta İsrail’e yapılan roketli saldırının sorumluluğunu üstlendi. Grubun, Kudüs’teki protestoculara yapılan baskıyla bağlantılı olduğu iddia ediliyor.

FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG

AB Anayasası'nın önü açıldı

Lizbon Anlaşması olarak bilinen Avrupa Anayasası üzerinde yıllardır süren tartışma nihayet sonuçlandı. Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin liderleri Brüksel'deki zirvede AB Anayasası konusunda anlaşmaya vardı. AB liderleri anayasaya onay vermeyen Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus'u ikna etmek için iki ödün verdi. AB'nin ilk başkanının muhafazakar, dışişleri bakanının ise sosyal demokrat olması bekleniyor.

DIE WELT

Almanya Çin'e kalkınma yardımını kesiyor

Almanya'nın yeni Kalkınma Bakanı Dirk Niebel, Çin'e yapılan kalkınma yardımını keseceğini açıkladı. Almanya'da yoksullukla mücadele etmenin daha önemli olduğunu dile getiren Niebel, Çin ve Hindistan'ın son küresel ekonomik krizden en az etkilenen ülkelerin başında geldiğini belirtti.

EKONOMİ BASINI

BLOOMBERG

Dolar risk iştahıyla euro karşısında üst üste dördüncü aylık düşüşünü yaşadı

ABD ekonomisinin yeniden büyümeye başlamasıyla artan iyimserlik ve riskli varlıklara olan talebin artması doları euro karşısında üst üste dördüncü ayda düşmesine yol açtı. Dört aylık düşüş periyodu 2004 yılından beri görülen en uzun süreç.

Bloomberg anketine göre New York finans merkezi olarak Londra'yı gölgede bıraktı

Bloomberg tarafından yapılan bir küresel ankete göre, Büyük Buhran'dan sonra en kötü ekonomik krizini yaşayan New York, her şeye rağmen dünyanın lider finans merkezi olarak yerini korurken, yatırımcıların iş yapmak için Singapur'u tercih etmesi bu şehri, lider finans merkezi sıralamasında Londra'nın üzerine çıkardı.

Euro Avrupa'yı bölerken Almanya Mercedes ile üstün duruyor

Euro'nun dolar karşında Mart'tan beri yaklaşık yüzde 17 oranında değerlenmesi Fransız yetkililer tarafından ekonomik toparlanmayı yavaşlatacak bir felaket olarak görülmesine rağmen, Almanya, BASF SE ve Mercedes gibi ihracatıyla ün yapmış markalarının gücüne güveniyor.

CNBC

Japonya Merkez Bankası, kredi piyasalarından yine çıkıyor

Japonya Merkez Bankası, Cuma günü kredi piyasalarından çıkmaya başladı. Ancak hükümetin ekonomi iyileşene kadar kurumsal borçlanmaya destek vermesi konusunda yaptığı baskı yüzünden, temel kredi uygulamasını üç ay daha uzattı.

Geithner: GSYH’ye göre ekonomi dengeli ama sorunlar bitmedi

ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner, ülkenin üçünçü çeyrekte büyüdüğünü gösteren verilerin oldukça cesaret verici olduğunu ve ekonomide raylar yerine otursa da zorlukların devam ettiğini dile getirdi.

Obama’nın ‘batamayacak kadar büyük planı” Kongre’de eleştirildi.

Obama yönetiminin ABD ekonomisindeki finansal riskle başa çıkmak için ortaya attığı yeni plan iki önce açıkladı ve Perşembe günü Kongre’deki bütün taraflarca eleştirildi. Eleştiriler genelde planın finansmanı ve kapsamını hedef aldı.

CNNMONEY

Beyaz Saray hurda indirimi teşviğini savundu

Obama yönetimi, otomobil sitesi Edmunds.com tarafından yayınlanan analize karşı çıkarak, hurda indirimi teşviğinin üçüncü çeyrekteki büyümeye katkısı olduğu görüşünü savundu.

Ekonomi sonunda rayına girmeye başladı

ABD hükümeti ülkedeki GSYH'nın üçüncü çeyrekte yüzde 3.5 arttığını açıkladı. Bu oran beklentilerin üzerinde gelirken bir yıldır devam eden düşüş sürecine de son verdi.

Bankalar bir şey mi saklıyor?

ABD'de ticari gayrimenkul piyasasında işler kötü giderken, uzmanlar dahi kredilerde yaşanan sorunlara çözüm bulma konusunda zor zamanlar yaşıyor.

FORBES

Dolar 2010'da sürpriz yapabilir

Yatırımcılar doların önümüzdeki aylarda ralli yapmasını beklemeli. Dolar/euro paritesi 2009 yılında gördüğü 1.25 seviyesinden şu andaki 1.50 seviyesine çıkarak neredeyse 2008'deki zirvesine yeniden çıkması doların değer kaybının devamlılığı ile ilgili spekülasyonları artırıyor. Ancak, bu görüş tamamıyla reddedilmese de, doların önümüzdeki dokuz içinde değer kazanması için iyi nedenler var.

Çin'in ticari misillemesindeki sorun

Çin'in ABD'den ithal edilen otomobillere gümrük tarifesi uygulaması zor görünüyor. Bu da Çin'in ticari misillemesinin sembolik boyutta kalmasına neden oluyor.

Asya borsaları sert düşüşten sonra tekrar yükseldi

ABD'den gelen büyüme rakamlarının ekonomik toparlanmanın gücünü koruyacağına dair beklentileri yükseltmesiyle Asya borsaları iki ay içinde gördüğü en sert düşüşten sonra Cuma günü yeniden değer kazandı.

MARKETWATCH

Teşvik paketleri ne kadar faydalı oldu?

ABD'de açıklanan üçüncü çeyrek GSYH rakamları ülke ekonomisindeki gözle görülür gelişmeyi gösterdi ancak hükümetin eşi benzeri görülmemiş teşvik paketlerinin ekonominin iyileşmesine yardım edip etmediği ile ilgili merak edilen noktaları açıklamaktan uzak kaldı.

Japon borsaları için yen ve bankalar kilit önemde

Japan borsaları haftayı düşüşle kapatmaya yakın olmasına rağmen, bankacılık ve yen tarafından gelecek gelişmeler ile Cuma günü yaşadığı çıkışı önümüzdeki hafta da devam ettirebilir.

ABD borsaları üçüncü çeyrek büyüme verisi ile çoştu

ABD'deki iyi gelen üçüncü çeyrek GSYH verisi ülke borsalarının hızlı şekilde yükselmesini sağlarken, Çarşamba gününün en çok kaybedenleri olan Alcoa, Caterpillar ve American Express, Perşembe gününün en çok kazananları oldu.