DAH YENİ ANAYASA SÜRECİNİ MASAYA YATIRDI

Demokratik Anayasa Hareketi’nin (DAH) düzenlediği ‘Yol Temizliği ve Nasıl Bir Anayasa’ konulu panel ve ardından düzenlenen forum, 25 Aralık günü Taksim Hill otelde yapıldı. Geniş bir izleyici kitlesinin katıldığı panel ve forumda çok sayıda siyasi parti, sivil toplum örgütü ve sendika temsilcisi de konuşarak görüşlerini açıkladı. 

Demokratik Anayasa Hareketi'nin düzenlediği panel Fehim Işık’ın yaptığı açılış konuşması ile başladı. Açılış konuşmasını Kürtçe yapan Işık, DAH’ın kuruluşundan bugüne  kadar yaptığı çalışmalara dikkat çekerek paneli anayasa çalışmasını farklı zeminlerde yürüten platformlarla düzenlemelerinin önemine dikkat çekti. Işık “Bunca ağır baskı, gözaltı ve tutuklamaların yaşandığı bir süreçte yeni anayasa yapımını tartışmak zor olsa bile, Türkiye halkları bu süreci tamamlamalı ve yeni anayasa yapımına stratejik baktıklarını ispat etmeliler,” dedi.

Açılış konuşmasının ardından Hakan Öztürk’ün yönettiği panel bölümüne geçildi. Panele konuşmacı olarak Demokratik Yargı Derneği adına Kemal Şahin, Yeni Anayasa Platformu adına Av. Mehmet Uçum, BDP adına Eş Genel Başkan Yardımcısı ve Anayasa Komisyonu Üyesi Av. Meral Danış Beştaş, Özgürlükçü Anayasa Platformu adına ise yazar Nuray Mert konuşmacı olarak katıldılar. 

“Yaşanan, Yasal Haksızlıklar Rejimidir”

Panelin ilk konuşmasını Demokratik Yargı Derneği Genel Sekreteri Kemal Şahin yaptı. Şahin konuşmasında, hükümetin gizli bir şekilde, gecekondu anayasası yapmaya çalıştığını ve bunun gizli yürütüleceğine dair bilginin Cemil Çiçek tarafından sarf edildiğini belirterek, Meclisin gerçek anlamada toplumcu bir anayasa yapmasının mümkün olmadığını ve toplumcu bir anayasanın ancak halkın kurucusu olduğu bir meclisle yapılmasının mümkün olduğunu söyledi. Şahin, Yeni Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun halkın görüşlerini almasını ise Kenan Evren'in '82 anayasası için il il, ilçe ilçe dolaşmasına benzetti. "Aslında Anayasa'nın yüzde 50'si tamamlanmış" diyen Şahin, "Yaşanan süreç aslında bir yasal haksızlıklar rejimidir. Demokratik anayasa yapılacaksa yol temizliği yapılmalıdır," dedi. Şahin konuşmasında "Demokratik egemenlik halka aittir. Asıl kurucu iktidar halktır. Tali olan parlamentodur. Parlamentoların yeni anayasa yapamayacağını düşünüyoruz. Çünkü bu asıl kurucu iktidar yetkisini kullanması anlamına geliyor," dedi. İnsanların anayasal düzenlemelerin yapılması konusunda tüm görüşlerini özgürce ifade edebilmesine ve bunun için olanakların sağlanması gerektiğine dikkat çeken Şahin, TMY'nin tümden kaldırılması gerektiğini söyledi. Şahin konuşmasında Yeni Anayasa Platformunu (YAP) da, yaptığı çalışmaların hükümet endeksli olduğunu iddia ederek eleştirdi. 

“YAP, Toplumsal Tabanlı Anayasa Yapımını Savunuyor”

Panelin bir diğer konuşmacısı Yeni Anayasa Platformu'ndan Av. Mehmet Uçum ise sözlerine Kemal Şahin'e yanıt vererek başladı. "Kenan Evren ile YAP’ın aynı şeyi yaptığını iddia etmek en hafif deyimiyle aşağılamadır," diyen Uçum, YAP’ın toplum tabanlı anayasa yapımını savunduğunu ve tüm çalışmalarını da bu eksende yürüttüğünü savundu. Anayasa yapımından önce yol temizliği yapılmasını gerektiğine inandıklarını, ancak bunun anayasa çalışmaları sürecini aksatmaya neden olamayacağını belirten Uçum, "Bbunlar yapılana kadar Anayasa yapmak önünde engel yok" dedi. Uçum, anayasa yapım çalışmalarının "siyasi ve toplumsal imkan olduğunu" ifade ederek şöyle dedi: "AKP Hükümetinden öncede ortam güllük gülistanlık değildi. Ben bugün her şeye rağmen farklı kesimlerden insanların seslerini yükseltebildiklerini görüyorum". Konuşmasında özellikle KCK tutuklamalarında gündeme gelen 'örgüt üyesi olmadığı halde örgüt adına suç işlemek' gibi yasa maddelerinin değiştirilmesi gerektiğini söyleyen Uçum, sürecin olumlu bir şekilde gelişmesi için işbirliği ve diyaloga dikkat çekti. Uçum, anayasa çalışması yürütenlerin en azından bir koordinasyon grubu oluşturarak çalışmalarını geliştirmeleri konusunda da önerilerinin olduğunu ve bunun yaşama geçirilmesi için çaba harcayacaklarını söyledi. 

“Yol Temizliği Dedikçe Önümüze Set Örüyorlar”

Uçum’dan sonra BDP Eş Genel Başkan Yardımcısı ve Anayasa Komisyonu Üyesi Av. Meral Danış Beştaş, yeni anayasa yapım sürecine dönük partilerinin görüşlerini açıkladı. Kendilerinin "yol temizliği dedikçe" yollarının kayalarla kapattığını ifade eden Beştaş, BDP olarak başından beri yeni bir anayasa fikrine olumlu baktıklarını, ancak hükümetin işlettiği sürecin kendilerine güven vermediğini söyledi. Konuşmasında ağırlıkla "yol temizliği" konusuna değinen Beştaş son olarak gazetecilerin tutuklandığını hatırlatarak "Biz yol temizliği dedikçe yolları kayalarla kapattılar" dedi. Yol temizliğinin Kürt sorununun çözümünde olmazsa olmaz olduğunu söyleyen Beştaş, yeni anayasa yapımı sürecine yaklaşımlarını şöyle anlattı: "Uzlaşma Komisyonu'nda temsil ediliyoruz. Bu süreci gerçekten önemsiyoruz. Yol temizliğinin mutlak süratle Adalet Komisyonu ile birlikte yürütülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ancak boş sözlere de inanmıyoruz.” Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın geçtiğimiz günlerde yeni bir ‘demokratikleşme’ paketini açıkladığını ve "TMY ve TCK'de değişiklikler yapılacağını söylediğini hatırlatan Beştaş, "Bu demokratikleşme paketinin açıklandığı gün Türkiye'de 36 gazeteci tutuklandı. Sadece düşüncelerinden, yazdıkları haberlerden dolayı tutuklandılar," dedi. Beştaş, demokratikleşme yönünde yapılan açıklamalardan öte daha somut adımlar beklediklerini kaydetti. Bu somut adımların başında ise KCK ana davasında üç yıllık tutukluluğun son bulmasınını, en azından Kürtçe savunma hakkının tanınmasını beklediklerini ifade etti. Beştaş, "Bu adımların atılması gerekiyor," dedi. Konuşmasında KCK operasyonlarının yargı, basın, hükümet eliyle yürütüldüğünü kaydeden Beştaş, hükümetin medya genel yayın yönetmenleriyle yaptığı toplantıdan sonra BDP'nin sesinin duyurulmadığına dikkat çekti. Beştaş, "Telefonlarımız hiç susmazdı ama o toplantıdan sonra sadece bir kez Selahattin Demirtaş bir kanala konuk oldu. Şimdi de bloku temsil eden gazeteciler tutuklandı ve böylelikle sesimiz tamamen kısıldı," diye konuştu. TMY, TCK maddelerinde değişiklik taleplerini bir kez daha yineleyen Beştaş, "Bu anayasa Kürt sorununu çözmeyecekse hiçbir sorunu çözemez," diyerek sözlerini tamamladı. 

“Yol Temizliğinden Baskı ve Sindirmeyi Anlıyorlar”

Panelin son konuşmacısı Özgürlükçü Anayasa Platformu adına konuşan gazeteci yazar Nuray Mert oldu. Konuşmasında "Hükümetin yol temizliğinden baskı, sindirme ve tutuklamayı anladığını" dile getiren Mert de yol temizliği üzerinde durdu. Mert, anayasa konusunda uzun zamandır çalışmalar yaptıklarını ancak bu sürecin sadece kanunu değiştirme süreci olmadığını ifade etti. Türkiye için öncelikli olan en önemli şeyin yol temizliği olduğunu kaydeden Mert, "Herkes kendine göre bir yol temizliğinden söz ediyor. Hükümette kendisine muhalif olanları tutuklayarak bu süreç için bir yol temizliği yapıyor," dedi. Mert, "Yol temizliğinin sağlıklı bir şekilde yapılması ve sürecin önünün açılması konusunda herkes görüş birliğine varmış görünüyor. Çünkü yol temizliği yapılmadan yeni bir anayasa yapılması çok mümkün değil. Anayasalar siyasal metinlerdir. Bu siyasal müzakereyi, siyasal bir sürecin işlemesini gerektirir," diye konuştu.

Yeni anayasa yapım süreci için ortamın uygun olmadığını belirten Mert, “tutuklamaların, gazın, copun olduğu bir ortamda insanların düşüncelerini ifade edemeyeceğini” söyledi.

Toplum merkezli anayasa kavramının tartışılması gerektiğini ifade eden Mert, "Bu ülkede halkın kendini doğrudan ifade edeceği bir sistem yok. Demokratik Özerlikte eksikliklerine rağmen halkın kendini ifade edebileceği bir sürecin işlemesi yaklaşımı var," dedi. 

“Sonuçlar Değerlendirilerek Tasnif Edilecek”

Panelin ardından öğleden sonra yapılan bölümde ise katılımcılar forum bölümünde görüşlerini açıkladılar. Forum bölümünde çoğu kurum temsilcisi, 26 kişi konuşarak görüşlerini açıkladı. DAH katılımcısı kurumların 27 Aralık günü toplanarak etkinliğin sonuçlarını değerlendirecekleri ve konuşmacıların ortak ve farklı yönlerinin tasnif edilerek bir rapora dönüştürüleceği, broşür biçiminde kamuoyuna yayınlanacağı açıklandı.