DAĞLICA KOMUTANININ 'BUBİ' CİNAYETİ

Mayının patlaması sonucu 2007 Ağustos ayında hayatını kaybettiği söylenen Üsteğmen Çağlar Canbaz'ın, dönemin Dağlıca Tabur Komutanı Yarbay Onur Dirik'in emriyle mayını elle imha ederken hayatını kaybettiği ortaya çıktı. Üsteğmen Canbaz'ın nasıl hayatını kaybettiği olayın ardından tutulan "İdari Tahkikat Raporu" ve " Vak'a Kanaat Raporu'na" bütün ayrıntılarıyla yansıdı. Tanık askerlerin ifadeleri de raporlarda yer aldı.

Taraf'ın ulaştığı raporlara göre Üsteğmen Çağlar Canbaz'ı ölüme götüren süreç,

6 Ağustos 2007'de başladı. Saat 17.00 sıralarında Canbaz, yanındaki asteğmen ve erlerle üs bölgelerini denetlemek için araçla yola çıktı. Üs bölgesine henüz varmamışlardı ki Yeşiltaş Köyü'ne yaklaşık bir buçuk kilometre mesafede düzensiz bir taş yığını gördüler. Taşların altından el yapımı bomba düzeneği ve kabloları çıktı.

Üsteğmen Canbaz, yanındaki askerlerine "kaçın" talimatı verdi. Askerlerin uzaklaşmasının ardından, bombanın uzaktan kumandalı olma ihtimaline karşı çevresine atış yapıldı. Ancak bomba patlamadı. Bunun üzerine olay yerini güvenlik altına alan Canbaz ve yanındakiler birliğe geri döndü.

Neden siz kesiyorsunuz

Üsteğmen Cağlar Canbaz, birliğe varır varmaz Dağlıca 3. Motor Piyade Tabur Komutam Yarbay Onur Dirik'i telsizle durumdan haberdar etti. Dirik olaydan haberdar olduktan soma telsizle "düzeneğin kablosunu kesebilirsiniz" emrini verdi. Komutanın bu talimatı üzerine, Jandarma Üstçavuş Cesur Bulanık, "Komutamın ne gerek var. Neden biz kesiyoruz. Neden siz kesiyorsunuz? Bunu yapmasanız olmaz mı? Bu bizim görevimiz değil ki" dedi.

Bulanık'ın bu sözleri üzerine Üsteğmen Canbaz, "Komutanın bu olayı namus meselesi olarak gördüğünü söylediğini, kendisinin bunu böyle değerlendirilmemesi" gerektiğini belirttiğini, hatta daha önce de aynı şekilde bir bombaya müdahale ederken Binbaşı Murat Özyalçın'ın da hayatını kaybettiğinu hatırlattığını ancak Dirik tarafından imha emri verildiğini söyledi. Raporlara göre Üsteğmen Canbaz, Saat 20:00 sularında aldığı emir gereği tekrar olay yerine döndü. Patlayıcı düzeneğin görünen kablolarını kesti. Korkulan olmamış, bomba patlamamıştı.

Sizi Allah korumuş

Üsteğmen Çağlar Canbaz ve beraberindekiler birliğe geri dönüp, olayı telsizle Yarbay Dirik'e rapor etti. Üstçavuş Cesur Bulanık, komutanına bir kez daha dönerek "Komutanım valla ben sizin yerinizde olsam üste para verseler gidip kabloyu kesmezdim. Valla sizi Allah korumuş. Emir verilirse sakın siz gidip müdahale etmeyin" dedi. Saatler gece yarısını gösterdiğinde Dağlıca Tabur Komutanı Yarbay Onur Dirik, telsizle Yeşiltaş Karakolu'yla bir kez daha irtibata geçti. Dirik, Üsteğmen Canbaz'a, "dikkatli olarak kablosu kesilen bomba düzeneğini çıkartması" emrini verdi.

Kesin emir var

Üsteğmen Canbaz, emri alır almaz askerlerle konuşmak üzere mevzilere gitti. Bu sırada Uzman Çavuş Muhammed Özgül, kendisini uyarıp, bombayı elle imha etmemesi gerektiğini komutanına söyledi. Özgül, ifadesinde olayı şöyle anlattı: "Çağlar Üsteğmen, emri aldıktan sonra askerlerle konuşmak üzere, mevziiye girerken kendisine patlayıcı maddeye dokunmaması, tugaydan sürveyan talep etmemiz gerektiğini söyledim. Yine Çağlar Üsteğmen, 'Muhammed emir var, duymadın mı' dedi. Ben de kendisine 'emredersiniz' dedim. Mevzide bulunan askerlere daha dikkatli gözetleme yapmaları konusunda emir vererek, bana 'hava iyice aydınlanmadan olay yerine gidip patlayıcı ile ilgili ne yapılabilecekse yapalım' diyerek mevziden ayrıldı."

Ardından saat 04.30 sularında iki köy korucusuyla birlikte bombanın bulunduğu bölgeye giden Üsteğmen Çağlar Canbaz, bombaya müdahale etmeye başladı. Bu sırada bomba büyük bir gürültüyle patladı. Üsteğmen Çağlar Canbaz, aldığı emri yerine getirirken hayatını kaybetti. İki köy korucusu da yaralandı.

Olayın ardından aynı gün konuyla ilgili inceleme başlatıldı. 8 Ağustos 2007 günü "İdari Tahkikat Raporu" düzenlendi. Rapora Jandarma Albay Tacettin Soykok, Jandarma Yüzbaşı Sadık Gök ve beraberindeki iki astsubay imza koydu.

Yönetmeliklere aykırı davrandı

Raporda yukarıdaki olaylar ayrıntılı bir şekilde anlatıldıktan sonra, "olayla ilgili yapılan araştırma ve incelemede, olayın mayın ve patlayıcı maddelere müdahale ile ilgili yazılan emirlere aykırı bir şekilde" yapıldığı tespit edildi. Raporda, bir bombanın nasıl imha edilmesi gerektiğine dair son yazılı emirler de ayrıntılı olarak yer aldı. Yarbay Onur Dirik'in söz konusu emirlere göre hareket etmediği belirtilerek, gerekli hukuki işlemlerin bu doğrultuda yapılması istendi. Buna karşın Yarbay Onur Dirik hakkında hiçbir işlem yapılmadı. Ta ki Canbaz ailesine bir yıl sonra postayla gelen mektup ve içindeki belgelere kadar.

Anneden suç duyurusu

Aile, kendilerine gelen mektup ve belgeler üzerine Van Askeri Mahkemesi ve Jandarma Genel Komutanlığı'na resmî yazıyla müracaat etti. Aile, Yarbay Onur Dirik hakkında herhangi bir soruşturma açılıp açılmadığını sordu. Her iki kurumdan da Dirik hakkında herhangi bir soruşturma açılmadığı yanıtı geldi. Bunun üzerine anne Çınar Canbaz, kendisine gelen belgelerle birlikte Van Askerî Mahkemesi'ne suç duyurusunda bulundu.

10 yıl hapsi isteniyor

Soruşturma 29 Mayıs 2009'da tamamlandı. Hâkim Yarbay Askeri Savcı Zafer Metin, Yarbay Dirik hakkında "büyük zarar veren emre itaatsizlik" suçlamasıyla dava açtı. Dirik'in Askerî Ceza Kanunu'nun 89/1 maddesi gereğince 10 yıla kadar hapis istemiyle yargılanmasını talep etti. Dirik'in yargılandığı madde şöyle: "Emre itaatsizlik sonucu bir insanın hayatını tehlikeye koyan, memleketin veya bir askerî birliğin güvenliğini veya savaş hazırlığını veya eğitimini önemli derecede ihlal eden veya büyük bir zarar meydana getiren yahut başkasının malına önemli bir zarar veren asker kişiler, bir seneden on seneye kadar hapis, seferberlikte iki seneden onbeş seneye kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılırlar." 31 Mayıs 2010 tarihinde Dirik hakkında açılan davaya devam edilecek.

Yarbay Onur Dirik: Ben teşvik etmedim

Üsteğmen Çağlar Canbaz'ın ölümüyle sonuçlanan patlamanın ardından ifadesi alınan Topçu Kurmay Yarbay Onur Dirik, Canbaz'ın kendi inisiyatifiyle hareket ettiğini savundu. Dirik şunları söyledi: "...İncelemenin gündüz yapılmasının daha uygun olacağını belirttim. Fakat konuyu biraz da kendisinin inisiyatifine bıraktım. Yine kendisine daha önce de konuştuğumuz gibi sabahı bekleyelim bakarız şeklinde düşüncemi ilettikten sonra J.Üstğm. Çağlar Canbaz'ın ısrarına binaen, bölgeye ve duruma en hâkim komutan olarak uygun şekilde hareket etmesini belirttim. Bununla birlikte kendisini gece ya da gündüz olaya bu şekilde müdahil olma yönünde teşvik etmedim."