CHP YERİNDE SAYDI

CHP Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun, “Ben olabildiğince sağlıklı ve tutarlı bir hedef koydum, yüzde 35. Daha da yüksek olabilir. Gün geçtikçe bizim oy oranımızın arttığını ben biliyorum”  dediğinde çok az kişi bunu inandırıcı bulmuştu. Ama pek çokları bu seçimde belki yüzde 30’u zorlayabileceğini düşünüyordu.
Ama CHP’nin mâkûs talihi bu seçimde de değişmedi. Ana muhalefet partisi yüzde 25’de  kalarak AK Parti’nin 16 puan gerisine düştü.

“CHP’nin aldığı oy düşerse bırakırım” demişti

23 Mayıs günü katıldığı bir televizyon programında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İngiltere’deki seçimleri örnek göstererek, ‘kaybedenin istifa etmesi gerektiği’ yönündeki çağrısı için “CHP’nin aldığı oy düşerse bırakırım. Siyaseti hiçbir zaman koltuk merakı için yapmadım” demişti. Ancak 7 Haziran gecesi yaptığı ilk açıklamada "sonuçtan memnun olduğunu, istifayı gerektirecek bir sonuç olmadığını" söyledi.

CHP’lileri bu seçimde sevindiren kendi oylarından çok AK Parti’nin oyları oldu.

Parti genel merkezi önünde toplanan kalabalık da, CHP’nin oyu düşmüş olmasına rağmen sonuçları memnuniyetle karşıladı. HDP’nin barajı geçmesini ve AK Parti’nin tek başına iktidara gelemeyecek olmasını halaylar ve şarkılarla kutladı. Sonuçların açıklanmasının ardından merkeze gelen Kemal Kılıçdaroğlu, coşkuyla karşılandı.

İzmir, Antalya ve Mersin gibi büyükşehirlerde CHP birer milletvekili kaybetti. Barajı geçen HDP Ardahan ve Adıyaman’da CHP’nin bir olan milletvekili sayılarını sıfıra indirdi.

CHP için en büyük düşüş ise genel başkanı Kılıçdaroğlu’nun kendi memleketi Tunceli’deoldu.  İki milletvekili çıkaran ilde CHP daha önce birinci parti olurken, bu kez tüm milletvekilleri HDP’den çıktı, CHP yüzde 20’lik oy oranıyla şehirde ikinci parti oldu ancak hiç milletvekili çıkaramadı. Oysa bir seçim önce Tunceli’nin iki milletvekili de CHP’nindi.

Kahramanmaraş ve Niğde’de de CHP’nin birer milletvekili varken, bu seçimde iki ildeki tüm vekiller MHP ve AK Parti arasında dağıldı.

İstanbul’da sandalye sayısını bir arttıran CHP, Aydın, Denizli, Bilecik ve Eskişehir gibi batı illerinde de milletvekili sayısını birer arttırdı. Ordu’da oy oranını arttıran CHP, bir milletvekili de burada kazandı.

Hem Kürt bölgelerinde hem İç Anadolu’daki oylar düştü

Ege ve Marmara bölgelerinde özellikle kıyı illerinde milletvekili sayısını az da olsa arttıran CHP’nin, Akdeniz’de ise milletvekili sayısı düştü.

İç Anadolu bölgesinde oy oranını düşüren CHP, sadece Eskişehir ve Ankara’da kazandığı sandalyeler sayesinde milletvekili sayısını korumayı başardı. Karadeniz bölgesinde de denize kıyısı olmayan illerde düşürdüğü oy oranını, Ordu ve Zonguldak’taki artışla dengeledi.

Kürt illerinde oy oranının yüzde 2 ile 6 arasında değiştiği illerde bu kez oran yüzde 0,5 ile 4 arasında değişti. 2011’de yüzden 10’un üzerinde olduğu Elazığ ve Kilis’te de oylarını bu seviyenin altına düşürdü.

10 ilde birinci parti

Aldığı oy oranıyla ikinci parti olan CHP, birinci olduğu iller bazında ise üçüncü parti. HDP 14 ilde birinci olurken, CHP 10 ilde en fazla oyu almayı başardı. Bu sayı 2011’de yediydi. Daha önce birinci parti olarak çıktığı Tunceli’de bu kez ikinci parti olan CHP, en son 2002 seçiminde birinci çıktığı Mersin’i 13 yıl sonra yeniden kazandı. CHP, en son 1999 seçiminde sosyal demokrat olan DSP’nin birinci olduğu Eskişehir, Zonguldak ve Çanakkale’de de en fazla oyu aldı.

2011 seçimine göre çoğunluğu Kürt İllerinde olmak üzere 55 ilde oy oranı düşen CHP, 26 ilde oy oranını yükseltti.

37 ilde milletvekili çıkaramadı

2011 genel seçiminde ana muhalefet partisi olduğu halde 33 ilde milletvekili çıkaramayan CHP bu kez 37 ilde sandalye kazanamadı. Parti geçen seçimden farklı olarak Bilecik’te milletvekili kazandı ancak Kahramanmaraş, Niğde, Tunceli, Ardahan ve Adıyaman’dan hiç sandalye kazanamadı.

Kürt nüfusun çoğunlukta olduğu ve yıllardır milletvekili çıkaramadığı illerin dışında CHP, İç Anadolu ve İç Ege gibi kıyıda olmayan bölgelerde de birçok ilden milletvekili kazanmayı yine başaramadı. AKP ve MHP’nin neredeyse tüm sandalyeleri aldığı Kütahya, Osmaniye, Çankırı, Karaman, Aksaray, Kırşehir, Kırıkkale, Yozgat, Düzce, Karabük, Kastamonu, Gümüşhane, Bayburt, Rize, Erzurum ve Kilis’te CHP hiç milletvekili çıkaramadı.

Yüzde 10 oy oranının altına düştüğü iller

CHP’nin oy oranı, ana muhalefet partisi olarak çıktığı 2011 genel seçiminde 17 ilde yüzde 10’un altında kalmıştı. Bu seçimde ise 22 ilde oy oranı yüzde 10’un altında. Kahramanmaraş, Aksaray, Yozgat, Elazığ ve Kilis’te CHP’nin oy oranı yüzde 10’un altına düştü.

Kürt İllerinde geleneksel olarak yüzde 10’un altında oy alan CHP, 2011’de de Çankırı, Gümüşhane ve Bayburt’ta yüzde 10’un altında kalmıştı. (Al Jazeera)