CERN`DEKİ BİLİM ADAMLARININ 2011 HEDEFİ

CERN'deki bilimadamları, ancak bilim-kurgu romanlarında rastlanabilen olguların varlığına ilişkin ipuçlarını, gelecek yıldan itibaren elde etmeye başlama umudunda.

Cenevre yakınlarındaki CERN Büyük Hadron Parçacık Çarpıştırıcısı ile maddenin bilinmeyen yönlerini ortaya çıkarmaya çalışan bilimciler 2011 yılı için büyük hedefler taşıyor.

Cenevre yakınlarındaki CERN Büyük Hadron Parçacık Çarpıştırıcısı ile maddenin bilinmeyen yönlerini ortaya çıkarmaya çalışan bilimciler, ``paralel evren, maddenin üç (zaman ile birlikte 4) boyutunu aşan yeni boyutları, maddenin bugüne kadar bilinmeyen formları`` gibi, ancak bilim-kurgu romanlarında rastlanabilen olguların varlığına ilişkin ipuçlarını, gelecek yıldan itibaren elde etmeye başlama umudunda.

Yeni kurallarıyla, ``yeni bir fizik biliminin`` eşiğinde olunduğu, CERN`de giderek daha fazla konuşulmaya başlandı. Yeni Fizik, evrenin, maddenin yapısı ve işleyişiyle ilgili bugüne kadar kabul edilen fizik kanunlarını alt üst edebilecek. CERN`deki bilimciler, sadece bilim-kurgu romanlarının değil, fizik biliminin de konusu olan bu olgulara ilişkin ilk ipuçlarını gelecek yıl elde etmeyi umuyor.

CERN`in bu ayki iç bülteninde yer alan bilgilere göre CERN`in Teori Grubu, evrenin, herhangi bir teleskopla elde edilemeyecek yönlerini keşfetmeyi amaçlıyor. Bültendeki ifadelere göre, yeraltındaki çarpıştırıcıda giderek daha yüksek enerjilerle gerçekleştirilen parçacık çarpıştırmaları sonucunda, evrenin yapı taşları giderek daha iyi anlaşılıyor.

Dünyadan yüzyıllardır teleskoplarla yapılan evren gözlemlerinde, bugüne kadar evrenin yapıtaşlarının ancak yüzde 4`ü anlaşılabildi. Kalan kısımları, ışık yaymamasından veya ışığı hapsetmesinden ötürü görülemediği için, teleskopla keşfi de mümkün değil. Bu kısımlar, bugünkü bilgilerle açıklanamaması nedeniyle, ``kara madde ve kara enerji`` diye izah edilebiliyor. Parçacık çarpışmaları sonucunda, ``paralel evrenler`` olarak da adlandırılan bu yapıların niteliğinin öğrenilmesine de giriş yapılabilecek.

CERN Genel Müdürü Rolf Heuer`in, hafta sonunda personele yaptığı açıklamaya göre, bugünlerde, Ekim ayı ortasında gerçekleştirilen çarpışma enerjisi, hedeflenenin de ilerisine geçti. Son çarpışmada parçacıklar, 27 kilometre uzunluğundaki dairesel yeraltı tünelinde saniyede 5 milyon tur yaparak birbiriyle çarpıştı. Bu çarpışma enerjisine iki hafta sonra ulaşılması hedefleniyordu. Gelecek yıl ise, her şey yolunda giderse, devasa enerjilerle çarpışmalar gerçekleştirilebilecek.

Bu deneylerde tünelde hızlandırılarak ışık hızına yakın hızlara ulaştırılacak parçacıklar, kafa kafaya çarpıştırılacak. Böylece, 13,7 milyar yıl önce gerçekleştiği düşünülen ve evrenin ortaya çıkmasıyla sonuçlanan Büyük Patlama anında varolduğu düşünülen parçacıklar belirlenmeye çalışılacak. Sözkonusu çarpışmalar, bu nedenle Büyük Patlama`nın bir nevi, saniyenin çok küçük bir anında gerçekleştirilecek küçük bir modeli niteliğinde olacak.

Hızlandırılan milyarlarca parçacığın çarpışma anı detektörlerce belirleniyor ve bu bilgiler, dünyanın dört bir yanındaki laboratuvarlara incelenmek üzere gönderiliyor. Detektörler, çarpışma sırasında parçalanan parçacıklardan ortaya çıkan alt parçacıkları belirliyor. Yapılan incelemelerle, bu alt parçacıkların neler olduğu anlaşılmaya çalışılıyor. Bu çarpışma, kafa kafaya çarpışan iki otomobilden fırlayan otomobil yedek parçalarının belirlenmesine benzetiliyor. Çarpışma ne kadar şiddetli olursa, alt parçacıkların o kadar daha iyi gözlemlenebileceği hesaplanıyor.

YENİ BOYUT

CERN teorisyenlerine göre oldukça yüksek hızlı çarpışmalar sonucunda, maddenin bilinen dört boyutuna (en, boy, derinlik ve zaman) ek olarak, varolduğu düşünülen ekstra boyutlarının keşfi mümkün olabilecek. Çünkü çok yüksek enerjili çarpışmalarda ortaya çıkacak yüksek enerjili parçacıklar, muhtemelen başka boyuta geçip, sonra bilinen dört boyuta geri dönecekler.

Paralel Evren`in veya paralel evrenlerin, bu ekstra boyut içerisinde gizli olabileceği ileri sürülüyor. Paralel evrenleri, içindeki farklı kütle çekimi etkisi nedeniyle ışığın bile yayılamaması nedeniyle, teleskopla gözlemlemek mümkün olamıyor.