BOŞNAK ANNEDEN BARIŞ VE İNSANLIK DERSİ

O, binlerce Boşnak'ın vahşice katledildiği Srebrenitsa katliamında eşini ve iki oğlunu kaybetmiş bir anne. Buna rağmen, dün yapılan soykırımın 15. anma töreninde Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç'in elini sıktı. Hatice Mehmedoviç'in bu örnek davranışı Başbakan Erdoğan'ın konuşmasına da yansıdı. "Dünya barışının işte bu annelere ihtiyacı var."

8 bin Boşnak'ın katledildiği Srebrenitsa soykırımın 15. anma törenlerinde unutulmayacak bir sahne yaşandı. Eşini ve iki oğlunu kaybeden Boşnak anne Hatice Mehmedoviç, Türkiye'nin girişimleriyle eski Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetlerden beşinin liderlerinin ilk kez katıldığı törende, protokole giderek Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç'in elini sıktı. Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı olan Mehmedoviç'in (58) bu davranışı Başbakan Erdoğan'ın törende yaptığı konuşmaya da yansıdı. Erdoğan, "Eşini ve iki oğlunu kaybeden Boşnak hanımefendinin az önce burada Sayın Tadiç'e gelip onun elini sıkmak suretiyle takındığı metaneti takdirle anıyorum. Dünya barışının buna ihtiyacı var, bu annelere ihtiyacı var. Onun için illa barış, illa barış, illa barış diyoruz." ifadelerini kullandı. 11 Temmuz 1995'teki katliamı Avrupa tarihine sürülmüş kara bir leke olarak niteleyen Başbakan, "Bu acıların bir daha yaşanmaması için "Srebrenitsa'yı unutmayacağız, unutturmayacağız." dedi. Törene katılan Sırbistan lideri Tadiç'e de teşekkür etti.

11 Temmuz 1995'te gerçekleşen olayın insanlık onuruna ağır bir yara, Avrupa tarihine kara bir leke ve uluslararası barış gücü tanımına da ağır bir darbe vurduğunu niteleyen Başbakan, "Bu acıların bir daha yaşanmaması için Srebrenitsa'yı unutmayacağız, unutturmayacağız." dedi.

Srebrenitsa nedeniyle geçtiğimiz aylarda özür dileyen Sırbistan Parlamentosuna ve törene katılan Sırbistan lideri Tadiç'e övgüde bulunan Başbakan, "İnanıyorum ki Srebrenitsa insanlık onurunun yitip gittiği yer olduğu kadar insanlık onurunun yeniden yeşerdiği, barışın, dostluğun, kardeşliğin, dayanışmanın adeta gümüş gibi parladığı yer olacaktır." ifadelerini kullandı. Sırbistan lideri Boris Tadiç'in törene katılımı, Türkiye'nin girişimiyle nisanda İstanbul'da gerçekleşen ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Boşnak lider Haris Silaydziç'in de katıldığı üçlü toplantıdan sonra duyurulmuştu.

Srebrenitsa yakınlarındaki Potoçari Mezarlığı'nda düzenlenen törene Türkiye'den Başbakan Erdoğan, eşi Emine Erdoğan, Başmüzakereci Egemen Bağış, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Çalışma Bakanı Ömer Dinçer katıldı. Başbakan Erdoğan, Potoçari'deki törende yaptığı konuşmada, Srebrenitsa'da 15 yıl önce katledilen ve toplu bir mezara gömülen, bir mezar taşı dahi olmayanları bugün dualarla ebediyete uğurladıklarını belirtti. Erdoğan, ''Biz onlara hakkımızı helal ettik. İnşallah onlar da bizlere haklarını helal eder, onlar da bizlerden razı olurlar.'' dedi.

Katliamda yaşamını yitirenler için, "Hiç şüpheniz olmasın onlar şehittirler.'' diyen Başbakan, bu kişilerin Uluslararası Lahey Adalet Divanı'nın tespitiyle bir soykırıma tabi tutulduğuna da işaret etti. "Bir daha bu acıların yaşanmaması için, bu katliamların tekrar edilmemesi için, dünyanın hiçbir yerinde, hiçbir bölgesinde etnik temizlik girişimleri olmaması için Srebrenitsa'yı hafızalarımızdan hiç çıkarmayacak, silinmesine izin vermeyeceğiz.'' diyen Başbakan, Balkanlar'da yaşanan her çatışmanın, her savaşın ve trajedinin acısını Türkiye'nin de yüreğinde hissettiğini belirterek, Bosna-Hersek'te ölen her can için Türkiye'nin 81 ilinde gözyaşı döküldüğünü ve dua edildiğini söyledi.

SIRBİSTAN LİDERİNDEN "MLADİÇ YAKALANACAK" SÖZÜ

Tayyip Erdoğan, "Saraybosna, İstanbul'un kardeşidir. Belgrad, Ankara'nın dostudur; Zagreb, İzmir'in akrabasıdır. Kızılırmak Nehri'nin, Sakarya Nehri'nin, Tuna'nın, Dirina'nın tarihi ortaktır, birdir.'' diye konuştu. Başbakan, Sırbistan Parlamentosu'nun Srebrenitsa konusunda aldığı kararın ortak ve barış dolu bir gelecek adına tarihi bir karar olduğunu vurguladı. Erdoğan, "Cumhurbaşkanı Tadiç'in bugün bir kez daha burada bulunması aydınlık geleceğimiz adına tarihi bir adımdır. Barışı kuracağımız dünya için tarihi bir adımdır." ifadelerini kullandı.

Sırbistan lideri Tadiç ise gazetecilere yaptığı açıklamada, Srebrenitsa için "Yapılanlar Boşnak halkı ve eski Yugoslavya topraklarında yaşayan herkes için büyük bir trajedidir."dedi. Kurbanların yakınlarının bir nebze de olsa huzura kavuşabilmeleri için katillerin bulunmasının önemine işaret eden Tadiç, "Özellikle Ratko Mladiç'i kastediyorum. Yakalanması konusunda kararlılığımdan asla taviz vermeyeceğim. Ve daha sonra eller sıkılacak, önceden olduğu gibi halklar beraber yaşayacak.'' diye konuştu.

Srebrenitsa'ya sadece ölenler dönüyor

Potoçari'deki törende protokole giderek Sırbistan lideri Boris Tadiç ile tokalaşan Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatice Mehmedoviç, dün iki oğlunu toprağa verdi. Eşini de Srebrenitsa'da kaybeden Boşnak anne, bir yeğeninin sağ olma ihtimalinin olduğunu ve onu aramaya devam ettiklerini belirtiyor. TRT Haber'e konuşan Mehmedoviç, defnedilen tabutları işaret ederek, "Gördüğünüz gibi artık yaşamayanlar buraya dönüyor. Yaşayanlar ise Srebrenitsa'ya dönmüyor." dedi. Türkiye'den Srebrenitsa mağdurlarını anma toplantılarına destek beklediklerinin altını çizen Mehmedoviç, adaletin yerine gelmesi gerektiğini kaydetti. Oğlu Azur'a ait tabutun başında gözyaşı döken Mehmedoviç, "Oğlumun DNA sonucu 10 Mayıs'ta tamamlandı. Onu 15 yıl önce giydiği kot pantolonunun kemer parçasından tanıdım. Sadece bacak kemikleri ve sol kol kemiği bulundu. Çocuklarımı başsız, kolsuz doğurmadım; ama onlardan geriye birkaç kemik kaldı.'' dedi.

İntikam değil adalet istiyoruz

Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Haris Silaydziç, dünkü törende yaptığı konuşmada, Srebrenitsa kurbanlarının aileleriyle görüştüğünü belirterek, "Onların tek istediği adaletin yerini bulmasıdır. Kimse intikam almaktan bahsetmiyor. Zaten Boşnaklar hiçbir zaman intikam gütmemişlerdir." dedi. Bu topraklarda Müslümanların ve Hıristiyanların yıllarca beraber yaşadıklarını ve bundan sonra da yaşayacaklarını ifade eden Silaydziç, "Avrupa Birliği'nden Bosna-Hersek Parlamentosu'na soykırımı kabul etme zorunluluğu getirmesini istiyoruz. Çünkü bu topraklarda yaşanılan soykırım birileri tarafından hâlâ inkar ediliyor." diye konuştu. Törende konuşan Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner de Ratko Mladiç ve diğer savaş suçlularının mutlaka yargılanması gerektiğini söyledi. Törene Slovenya Devlet Başkanı Danilo Turk, Sırbistan Devlet Başkanı Boris Tadiç, Karadağ Devlet Başkanı Filip Vuyanoviç, Makedonya Cumhurbaşkanı Georgi İvanov ile çeşitli Avrupa ülkelerinden temsilciler ve büyükelçiler katıldı.

 Bu arada Bosna-Hersek Başmüftüsü Mustafa Ceriç, Sırp lider Tadiç'in törene katılımıyla ilgili olarak, "Eğer niyet ve amaç kötüyse bu ziyareti kabul etmeyiz.'' dedi. Ceriç, "Biz hâlâ niyetlerini bilmiyoruz. Avrupa'nın önündeki imajlarını düzeltmek için mi geldiler, yoksa kurbanlar önünde gerçekten eğilmek için mi geldiler? Bunu bilmiyoruz. Eğer kurbanlar önünde eğilmek için geldilerse, soykırımı inkar etmekten vazgeçmeliler ve Bosna-Hersek'e, Boşnak halkına karşı tavırlarını değiştirmeliler.'' ifadelerini kullandı.