BİDEN İRAN'A YAPTIRIMLARI KALDIRMAYACAK

ABD Başkanı Joe Biden, başkan olduktan sonra ilk mülakatını CBS televizyonuna verdi. Biden mülakatta İran ile nükleer anlaşmaya dair açıklamalarda bulundu. Biden, İran'ın nükleer müzakerelerde yeniden masaya oturmasını sağlamak için önce ABD'nin yaptırımları kaldırıp kaldırmayacağı sorusuna "Hayır” yanıtını verdi. Biden, gazetecinin "Önce onların uranyum zenginleştirmeyi durdurması gerekiyor…” değerlendirmesine ise başını sallayarak "Evet” yanıtını verdi. 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma kapsamında İran'ın belli bir kapasiteye kadar uranyum zenginleştirmesine izin verilmişti.

İran'ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD’nin tüm yaptırımları kaldırması halinde ülkesinin nükleer anlaşmadan kaynaklanan taahhütleri yerine getireceğini ifade etmişti. Pazar günü İran devlet televizyonuna konuşan Hamaney, "Bu geri dönüşü olmayan nihai kararımız” demişti.

Trump 2018'de feshetmişti

Biden'ın selefi Cumhuriyetçi Donald Trump, 5+1 ülkeleri ile İran arasında 2015 yılında sağlanan nükleer anlaşmayı 2018 yılında tek taraflı olarak feshettiğini duyurmuştu. Batılı ülkeler söz konusu anlaşmada İran'a uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin denetlenmesine izin vermesi karşılığında yaptırımları kaldırmayı taahhüt etmişti. Bu şekilde İran'ın atom bombası üretmesinin engellenmesi planlanıyordu. Ancak Trump yönetimi İran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya koymuş, İran ise anlaşmada öngörülen yükümlülüklere bağlı kalmayacağını açıklamıştı.

Biden yönetimi ise ABD'nin nükleer anlaşmaya yeniden taraf olabileceğini mesajı vermişti. Ancak Tahran ile Washington arasında hangi tarafın ilk adımı atacağı ve hangi koşullarda müzakere masasına dönüleceği konusunda anlaşmazlık sürüyor. ABD'nin yaptırımları kaldırmasını talep eden İran Avrupa Birliği’ni de arabulucu olarak önermişti.

Ancak Batılı ülkeler ile İran arasındaki anlaşmazlık İran'ın nükleer programı ile de sınırlı kalmıyor. İran'ın balistik füze programı ve Suriye, Yemen gibi ülkelerdeki çatışmalara dahil olarak bölgede nüfuzunu genişletmeye çalışması da Batılı ülkeler tarafından eleştiriliyor.