BDP'DE SEVİNÇ VE HAYALKIRIKLIĞI

BDP Türkiye genelinde, Mardin'le birlikte 11’i il, 82’si ilçe, 22’si belde, toplamda 115 belediye kazandı. Belediye sayısını önemli oranda arttırdı ama Türkiye genelinde, kayda değer bir artış elde edemedi.

BDP’li Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir’in geçmişte ‘kale’ olarak nitelendirdiği Diyarbakır, bu seçimde de özelliğini korudu. BDP, büyük önem verdiği Diyarbakır’da önceki seçime göre hem kazandı, hem kaybetti. Kesin olmayan sonuçlara göre, BDP en az 14 ilçe belediyesini kazandı. Sandıkların yüzde 90’ına göre Diyarbakır’da, BDP oy kaybetmiş görünüyor. Önceki yerel seçimde oy oranı yüzde 65 olan BDP’nin oyu, yüzde 57’lerde seyrediyor. BDP’nin en önemli rakibi AKP ise önceki seçimlere göre oyunu yüzde 3 puan arttırdı ve yüzde 34'e çıkardı. Bu yıl ilk kez seçimlere katılan HÜDA-Par Diyarbakır’da yüzde 4 civarında oy aldı. Bu tabloya bakıldığında BDP oylarının bir kısmını AKP’ye bir kısmını ise HÜDA-Par’a kaptırmış görünüyor.

Urfa'da hayalkırıklığı

BDP’nin iddialı olduğu illerden biri de Şanlıurfa’ydı. Partinin vitrindeki isimlerinden Osman Baydemir’i aday gösteren BDP, ilçelerden gelecek oylarla kazanacağını tahmin ediyordu. Ancak oyların yüzde 91’nin sayıldığı kentteki sonuç BDP için hayalkırıklığı oldu. Oylarını önceki seçime göre yaklaşık üç kat arttırarak yüzde 32'ye çıkaran BDP, AKP'nin yarısı kadar oy alabildi. AKP adayı Eski Vali Celalettin Güvenç oyların yüzde 60'ını alarak belediye başkanı seçildi. Kürt nüfusun yoğun olması,Öcalan’ın doğum yeri olmasına rağmen, BDP büyükşehir belediyesi kazanacak kadar oy alamadı. Nedeni ise daha önce sağ ve muhafazakar kesimin aktif olduğu kentte, Kürt siyaseti yeterli tabanı bulamamış olması.

BDP’nin hayalkırıklığı yaşadığı yerlerin yanısıra süpriz yaptığı iller de oldu. Bunlardan biri de Bitlis. AK Partili belediye tarafından yönetilen kentte BDP’nin bir milletvekili bulunuyor. Merkezde Kürt nüfusun az olması, BDP’nin taban bulmasını zorlaştırıyordu. Ancak şartlar alehine olsa da BDP, belediyeyi AKP’den almayı başardı. Önceki seçimlerde AKP ile arasında 9 puan fark olan BDP bu seçimde, yüzde 44 oy olarak, hem farkı kapattı, hem 4 puan fark attı.

Van'da rahat, Ağrı'da kılpayı kazandı

BDP, Diyarbakır’dan sonraki ikinci kalesi durumundaki Van’da, bir ara AKP ile başa baş gitti. Ancak sandıklar açıldıkça, fark açılmaya başladı. BDP yüzde 52 oy alırken, AKP yüzde 42'lerde kaldı. BDP önceki seçimde Van'da yüzde 53 oy almıştı. BDP’nin sürpriz yaptığı illerin arasında Ağrı da vardı. Önceki seçim AK Parti’nin, yüzde 39'la kazandığı belediye, yüzde 46 ile BDP’ye geçti. AKP burada yüzde 45.7 oy aldı. Kürt siyasetinin önemli isimlerinden biri olan Sırrı Sakık Ağrı’da, çok az bir farkla kazandı. Ama partisi BDP, Sakık’ın memleketi ve milletvekili olduğu Muş’ta kazanamadı.

Iğdır'da kıran kırana yarış

Doğu’daki en dikkat çekici sonuç ise Iğdır’dan geldi. Iğdır’da belediye için siyasi yelpazenin farklı uçlarında bulunan BDP ve MHP yarıştı. Yarışın galibi yüzde 44.6 oy oranıyla BDP oldu. MHP ise yaklaşık yüzde 42 oy aldı. Iğdır BDP'nin oylarını en çok arttırdığı yerlerden. Tunceli’de ise diğer siyasi gruplarla ortak aday gösteren BDP, yüzde 42 oranında oy alarak, CHP’yi geride bıraktı. Önceki seçime DTP adı altında,tek başına seçime giren Kürt siyaseti Tunceli'de yüzde 30 oy almıştı. Bingöl’de milletvekili olmasına rağmen, belediye seçimlerinde varlık gösteremeyen BDP, Mardin’de Kürt siyasetinin Ahmet abisi, Ahmet Türk’ün seçtirmeyi başardı. Siyasi yasağı nedeniyle bağımsız olarak seçime giren Türk, yüzde 52 oy aldı. Rakibi AKP adayı Vejdi Kahraman ise yüzde 37'de kaldı.

BDP ve Kürt siyaseti bölgenin bir bölümünde kan kaybetti. Ülkenin batısında HDP adı altında seçime giden BDP'nin, HDP ile birlikte, toplam oyu yaklaşık yüzde 6'da kaldı. Son milletvekili seçimlerinde Kürt siyasetinin desteklediği bağımsız milletvekilleri yüzde 6.5 oranında oy almıştı. Bu rakam baz alındığında oy kaybı yaşanmış denilebilir. Son yerel seçimler dikkate alındığında ise çok küçük bir artışın meydana geldiği söylenebilir.

ERTUĞRUL KÜRKÇÜ

AKP’nin aşağı yukarı 2011 genel seçimlerine yakın biçimde oyları stabilize ettiğini gördük. CHP’nin Türkiye genelindeki oyları öngörülenden düşük. BDP'nin kazandığı şehir 11'e çıktı. HDP’nin performansına baktığımızda öngörülene yakın olduğunu düşünüyorum. Çok kısa zamanda çok baskı altında bu seçime hazırlandık. Son iki üç hafta içinde ideolojik ve politik saldırılar altında kaldık. Türkiye genelinde pek çok yerde yüzde üç ile dört arasında gidiyoruz. HDP siyasi denklemden dışlanamayacak bir parti olarak temayüz etti. Bu seçim sonrası BDP ile birlikte yeni bir rol üstleneceğiz. Daha iyi bir sonuç her zaman mümkün.

UFUK URAS
BDP ve HDP diye bakmak lazım. Oyların toplamına baktığınızda artış var. Ancak muhtemelen beklentinin altında. Bu sonuçtan sonra özerklik ile ilgili olaraksa, özerklik ya da federatif bir yapı olması yeni anayasal tercih meselesi. Bu adımları atmak için Keşan'daki vatandaşı da ikna etmeniz gerekir. BDP yöneticileri de bunun altını çizdi daha önce zaten.

MUHSİN KIZILKAYA
Erdoğan konuşmasında muhalefet partilerini eleştirirken BDP'nin adını açık açık söylemedi. Bu dikkat çekiciydi. BDP'nin seçmeni de enteresan bir tepki göstermiş. AKP'ye de çok oy gitmiş. BDP yüzde 10 barajı üzerine çıkarsa demokratik özerklik safhasına geçmeyi düşünüyordu. Sanki Kürt seçmeni buna gönüllü değil gibi. Bu da çözüm sürecinin önünü açar. Halk diyor ki "Ben Türkiye'nin bütünlüğünden yanayım".

TARHAN ERDEM
BDP oylarını çok artırdı diyemeyiz. Artırmaktan daha önemli olan ise BDP’nin önümüzdeki genel seçimlerde barajı geçebilecek olmasıdır. Önceki seçimlere barajı aşamayacakları düşüncesiyle bağımsız adaylarla katıldılar. Şu an politikasını doğru götürürse yüzde 10’luk barajı aşabilecek durumdadır. Bugünkü milletvekilllerinden daha çok milletvekili çıkarabilir.

DENGİR MİR MEHMET FIRAT
Kırsal kesimler, BDP’nin sıfıra karşı tüm oyu alabildiği yerler oluyor. Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Elazığ kuşağında AKP adayları kazanıyor. Oy oranlarına baktığımızda BDP’de bir düşüş görülüyor. Bunun sonraki seçimler için bir gösterge olduğu kanaatindeyim.

MELİH ALTINOK
BDP barış süreci için önemli bir parti. 17 ve 25 aralık sürecinde beyaz türklerin cemaat ile ittifakına katılmadı.

Mahmut Bozarslan - Al Jazeera