BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ DİYE SOKAĞA DÖKÜLENLER İKİ YÜZLÜ

Görmüş, "Bu kitap bir zihniyetin ele alınmasıdır. Gayretim, o zihniyeti fâş etmek üzeredir." diyor. Darbe günlüklerini ortaya çıkaran gazeteci Alper Görmüş ile Ergenekon sürecinde medyayı konuştuk.

'Büyük Medyada Ergenekon Haberciliği' kitabınızda Ergenekonculuğu, örgüt ve zihniyet olarak ikiye ayırıyorsunuz. Bu zihniyeti büyük medya mı besliyor?

Ergenekonculuğun zihni temellerinin oluşumunda büyük medya başrolde. Bunu anlamak için 28 Şubat'a iyi bakmak lazım. Bu döneme kadar darbelerde ordu doğrudan siyasetin üzerine abanırdı. Fakat Berlin Duvarı'nın yıkılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte Batı'nın otoriter rejimlere onay verme tavrı bitti. Ülke içinde de insan hakları, özgürlükler meselesinde mesafe kat edildi, sivillik ortaya çıktı. İkisi birleşince eski tarzda darbeler yapmak mümkün olmaktan çıktı. Ordu 28 Şubat'ta bunu idrak etti. Siyasete el koymaya karar verdiler, fakat bunun klasik bir darbe olamayacağını düşündüler. O zaman konsept değişti.

Neydi yeni konsept?

Postmodern bir konsept ortaya çıktı. Türkiye'de artık insanları darbeye ikna etmek kolay değildi. Biz bu toplumu korkutursak onu siyaseten alıklaştırabiliriz dediler. TSK, yeni anlayışta; STK'ları, üniversiteleri, özellikle yargıyı yanına çekip toplumu da işin içine katarak, bir düşman yarattı ve bu düşmanı birlikte yok etmeye çalıştılar. Bunu yaparken de medyayı kullandılar. Bu süreç bitmedi. Bu amaçla, toplumda geniş bir orta sınıfın, 'Düşman nasıl imha edilirse edilsin' anlayışıyla, bu düşman algısına inandırıldığını düşünüyorum. Cumhuriyet mitingleri bunun başarılı olduğunun önemli bir göstergesidir.

Kitapta "Teşkilat çözülürken zihniyet güçleniyor" diyorsunuz...

Şebeke çözülüyor ama toplum içindeki "düşmanı kim alt ederse etsin ister darbeyle etsin" zihniyeti yani Ergenekoncu zihniyet güçleniyor.

Nasıl oluyor bu? Bir çelişki değil mi?

Toplumun bir kesimi düşman olarak gördüğü ve kodladığı iktidarı alt edecek tek gücün bu olduğuna inandırıldı. Ergenekon davasıyla "düşmanı alt edebilecek güç" çözülüyor. İktidar düşman ve o düşmanı gönderecek hiçbir şey yok, bu ruh hali panik duygusuna yol açıyor. Bu zihniyet üzerinden teşkilata sarılmak bir yandan da onları hayata bağlıyor.

Sizin büyük medya dediğiniz Hürriyet, Milliyet gibi gazetelerin Ergenekon davasına bakışının ilk günden bu yana çok da değişmediğini görüyoruz. Ortaya çıkan günlükler, silahlar, belgeler, ses kayıtları görmezden geliniyor. Bunu nasıl okumalıyız?

Genlere kazılı bir şey bu. Bunun tarihsel, ekonomik, psikolojik ve ideolojik birçok nedeni var. Medya, devletin çocuğu olarak doğdu bu ülkede. Ayrıca toplumda otoritere, güçlüye temayül de var. Medya da bu toplumun medyası. Hakikat ne kadar güçlü olursa olsun genlere kazılı olan şey bir şekilde fırlıyor. Devlet güçlerini koruma, bir türlü toplumdan, demokrasiden yana olmama hali ortaya çıkıyor.

Nokta'da darbe günlüklerini yayımladığınızda işin buraya varacağını sezmiş miydiniz?

Ben darbe günlüklerini okumaya başladım, olayın büyüklüğünü birkaç gün içinde fark ettim.

Darbe günlüklerinin yayınlamdığının hemen ertesi günü "sahte, özel imalat" diye yazanlar olmuştu. Günlüklerin sahte olmadığı sizin beraatınız ve mahkeme kararıyla da ortaya çıkınca özür dileyenler oldu mu?

Özür dilemediler. Ertuğrul Özkök, darbe günlüklerini yayımlamamızın hemen ertesi günü "birileri özel imalat" yapmış diye yazdı. O yazı çok tuhaftı. Bir araştırmaya girilmeden böyle bir şey nasıl denir, nasıl böyle yazılır! Benim cevabım genlere işlemiş ideolojik angajman, daha fazlasını bilemem.

Darbe günlüklerini yayımlamanızdan iki hafta sonra Nokta'ya baskın düzenlenmişti. Geçen ay ise üç polisin "Radikal baskını" haftalarca konuşuldu. Nokta'ya baskın günlerini hatırladınız mı?

Evet ama bu karşılaştırmayı başkası yapsın diye ben yapmadım. Askeri mahkeme kararıyla elliye yakın polis Nokta'ya baskın düzenlemişti. Polis burada aracıydı. Radikal'le ilgili o yayınları yapan insanların Nokta dergisiyle ilgili tek bir kınama sözcüğü kullanmamalarını hatırladım. Ortalığı birbirine katan yazarların tamamı, -Hürriyet Gazetesi'nin bütün yazarlarına bakılabilir- tek bir kınama cümlesi kullanmadı. Çok az insan destek oldu. Onun yerine Hürriyet'in sitesinde Nokta baskınına sevinen "oh oldu" diyen insanların yorumlarının yayınlanmasına müsaade ettiler. Nokta baskını ile Radikal baskınını kıyaslayınca farkı görmek mümkün. Çok sonraları duydum. Nokta'nın patronu o kıyaslamayı bir arkadaşımıza yapmış. "Radikal baskınına gösterilen tepkinin onda biri Nokta baskınına gösterilseydi ben dergiyi kapatmazdım." demiş. Verilen tepkilere baktığımda olağanüstü bir çifte standart görüyorum. İnsan olarak da gazeteci olarak kırıcı bir şey.