BAĞDAT-HEWLER KRİZİNDE YENİ GELİŞME

Federal Kürdistan Hükümeti yaptığı yazılı açıklamada, “Bir iyi niyet göstergesi olarak, Federal Kürdistan Hükümeti, görüşmeler en iyi başarı şansı tanımak amacıyla petrol boru hattından Irak petrolünün ihraç edilmesine katkıda bulunmayı önerdi” dedi. 

Hewler ile Bağdat arasında aylardan beridir brüt petrolün kontrolü üzerine bir gerilim yaşanıyor. Bağdat petrolün tüm ülkeye ait olduğunu söyleyerek, Hewler’in petrol şirketleri ile yaptığı tek taraflı anlaşmaları reddediyor. Hewler ise bunun anayasal bir hak olduğunu belirtiyor. 

Kürt hükümeti, “Federal Kürdistan Hükümeti’nin (Nisan ayından itibaren) ihracata katkısı günde 100 bin varil olacak” diyerek, bunun görüşmelerin “iyi yolda ilerlemesi” amacını taşıdığını ifade etti. 

Uluslar arası Enerji Kurumu’na göre Irak’ta 2013 yılında günde ortalama 3 milyon varil üretildi ve devlet gelirlerinin yüzde 95’ini burada karşıladı. 

Irak hükümet Hewler üzerinde baskı oluşturmak için geçtiğimiz Ocak ayında Türkiye şirketlerini boykot edeceklerini ve kendi onayı olmadan petrolün Türkiye üzerinden yurtdışına ihraç edilmesi halinde petrol anlaşmalarını iptal edecekleri tehdidinde bulunmuştu. 

Ankara ile Hewler arasında yapılan petrol anlaşma çerçevesinde günde 300 bin varil petrol kapasiteli yeni bir petrol boru hattı inşa edildi. Mevcut durumda Türkiye’ye taşınan petrolün halen uluslararası pazarlara satılmadığı iddia ediliyor. 

Bağdat, Hewler üzerindeki baskıyı sürdürerek bu bölgeye ayrılan fonlarda büyük kesintilere gitti. Kürt bölgesi memurları en az iki ay maaşlarını alamadı. Federal Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesut Barzani, ilk açıklamasında “bunun bir savaş ilanı” olduğunu söyledi. Bu yönlü sert açıklamalar daha sonra da sürdü. 

AFP’nin üst düzey bir Amerikalı yetkiliye dayandırdığı haberine göre her iki taraf, sürekli bir anlaşmaya ilişkin en önemli noktalar üzerinde mutabakata vardılar. 

Amerikalı yetkili, böyle bir anlaşmanın hidrokarbür sektörünün düzenlenmesini denetlemek için bir komisyonun kurulmasını, bunun da Petrol Bakanlığı ve Kürdistan Bölgesi temsilcileri ile diğer bölgesel üreticilerin katılımıyla kurulmasını gerektirdiğini belirtti. Yetkili, anlaşmanın ayrıca Bağdat’ın Hewler’e ödemelerinin otomatik hale getirilmesini öngördüğüne işaret etti. 

Buna karşılık, Bağdat Kürtlerden Kürt ihracatlarının federal bütçeyi, “siyasi müdahale olmaksızın”, teknik kapasitesi düzeyinde beslemeye devam edeceği konusunda güvence istiyor. Amerikalı yetkili, bu meselenin “oldukça hassas” olduğuna işaret etti. Yetkili, “Bu son derece, son derece zor. (30 Nisan) seçimleri yaklaşırken siyasi manzara çok gergin (…) ülke başka sorunlarla da karşı karşıya) dedi. (anf)