AYM’DEN OHAL’DE YASALAŞAN ÜÇ DÜZENLEMEYE İPTAL

Bunlar şöyle: ‘Kayyum atanan belediyelerde aksayan belediye hizmetlerinin başka bir belediye tarafından yapılabilmesi’, ‘büyükşehir belediyelerinin toplu taşıma hizmetlerindeki grevlerin Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün süreyle ertelenebilmesi’ ve ‘haklarında terör iltisaklı istihbarat raporu verilenlerin kamu ihalelerinden yasaklanması’.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) başvurusu üzerine Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında 1 Şubat 2018’de yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yasalaşan üç düzenlemenin iptaline karar verdi.

_{Cumhuriyet’ten Alican Uludağ’ın haberine göre} AYM’nin iptal ettiği düzenlemeler şöyle:

• ‘Kayyum atanan belediyelerde aksayan belediye hizmetlerinin başka bir belediye tarafından yapılabilmesi’,
• “Büyükşehir belediyelerinin toplu taşıma hizmetlerindeki grevlerin Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün süreyle ertelenebilmesi’,
• ‘Haklarında terör iltisaklı istihbarat raporu verilenlerin kamu ihalelerinden yasaklanması.’

“Grev hakkı sınırlanamaz”

Kararda, bankacılık hizmetleri ile şehir içi toplu taşıma hizmetlerinin, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından kabul edilen toplum için yaşamsal nitelik taşıyan temel kamu hizmetlerinden olmadığı, grevin belli bir seviyede ekonomik ve finansal istikrarı etkilemesinin her zaman mümkün olduğu kaydedildi.

Buna karşın başlanmış bir grevin ertelenmesinin, grev hakkının yaşama geçirilmesine engel oluşturacağı ifade edilen kararda, “Demokratik bir toplumda temel hizmet sayılamayacak bir sektörde iktisadi kaygılarla anayasanın tanıdığı grev hakkının sınırlanması kabul edilemez. Bu sınırlama demokratik toplum düzeninin gerekleriyle bağdaşmamaktadır” denildi.

“Çalışma hürriyetine yönelik orantısız bir sınırlama”

Mahkemenin 7071 sayılı Kanun ile getirilen ve ‘haklarında terör iltisaklı istihbarat raporu bulunanların kamu ihalelerinden yasaklanmasına’ ilişkin düzenlemenin iptal kararında, Emniyet ve MİT’in hazırladığı raporların ceza soruşturmasına esas alınabilecek nitelikte bilgi ve belgelere dayanma zorunluluğu olmadığı belirtildi.

“Güvenlik kurumlarınca yapılacak değerlendirmenin otomatik sonuç doğurması ile idarelere ve idari işlemi denetleyecek mahkemelere gerçek ve tüzel kişilerin terör örgütleriyle iltisakı yahut irtibatı bulunup bulunmadığı hususunda değerlendirme yapma yetkisinin verilmemesi, söz konusu bildirimlerin doğruluğunu denetleme ve gerçek duruma göre idari işlem tesis etme imkânını önemli ölçüde sınırlamaktadır.”

Kararda, bunun “çalışma ve sözleşme hürriyetine yönelik orantısız bir sınırlama getirdiği” kaydedildi.

“Yerinden yönetim ilkesine aykırı”

Mahkeme, ‘kayyum atanan belediyelerde, aksayan belediye hizmetinin başka bir belediye tarafından yerine getirilebilmesine’ ilişkin düzenlemeyi ise şu gerekçeyle iptal etti:

“Afet, kitlesel göç ve teröre maruz kalma gibi durumlardan farklı olarak Kanun’un 45. maddesinin ikinci fıkrası gereğince belediye başkanı veya başkan vekili görevlendirilmesinin belediye hizmetinin aksamasına neden olacak ve yardım talebi konusunda acil bir karar verilmesini gerektirecek objektif bir olgu olarak kabulü mümkün görünmemektedir.

“Dolayısıyla bu durumda belediyenin karar organının kararına gerek duyulmaksızın yardım talebinin karara bağlanması mahalli idarelerin özerkliğine ve yerinden yönetim ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.”