AYALON, NAMIK TAN'A DANIŞMIŞ!

Cumhurbaşkanı Gül'ün "Özür gelmezse elçi gelir" restinin ardından, krizin mimarı İsrailli Bakan Yardımcısı Danny Ayalon, eski Tel Aviv Büyükelçisi Namık Tan'ı aradı. Türkiye-İsrail ilişkilerini kopma noktasına getiren "alçak koltuk krizi"ni bitiren özür mektubu, Ayalon'un Tan ile yaptığı dört telefon görüşmesinde şekillendi. 

İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon Türk Büyükelçi Oğuz Çelikkol'a yaptığı "diplomatik ayıp" nedeniyle özür diledi, sular duruldu. Krizin özürle sonuçlanmasında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün resti dönüm noktası oldu. Krizin ardından yaptığı, "Amacım elçilerin onurlarıyla oynamak değildir" açıklamasının Türkiye tarafından kabul edilmemesi üzerine köşeye sıkışan Ayalon, çareyi "arka kapı" (back channel) diplomasisinde bularak eski arkadaşı Türkiye'nin eski Tel Aviv Büyükelçisi, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Namık Tan'ı aradı, özür mektubu, Ayalon'un Tan ile yaptığı 4 telefon görüşmesinin ardından geldi. Ayalon, ilk telefonunda Tan'a, "Ben kasıtlı yapmadım. Basın yanlış şekilde büyüttü. Telafi etmek istiyorum" dedi.

Tan Ayalon'un ilk açıklamasına ilişkin, "Hiçbir manası yok" yorumu yaptıktan sonra "Bir özür mektubu bekliyoruz. Yoksa ipler kopacak" dedi.

Ayalon, Tan'ı tekrar aradığında mektup üzerinde çalıştığını belirterek, "Mektup bu işi bitirecek mi?" diye sordu.

AÇIK ÖZÜR İSTEDİ

Telefon trafiğini, Tan ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, yürüttü. Sinirlioğlu, her saat başı, Başbakan Erdoğan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Cumhurbaşkanı Gül'e bilgi verdi. Erdoğan, mektupta "Açık özür bulunması" şartını koydu.

Ayalon, üçüncü telefonunda taslağını aktardı. Ancak taslakta "dolaylı özür" niteliği taşıyan ifadeler vardı. Bunun üzerine Tan, "Eğer bu mektubun kabul edilmesini istiyorsan daha açık bir ifade ile özür dilemelisin" dedi. Ayrıca Ayalon, özür mektubunu sadece Büyükelçi Çelikkol'a hitaben yazmıştı. Tan'ın "Türk halkından da özür dilemelisin" uyarısı üzerine, "özrümü büyük saygı duyduğumuz Türk halkına iletiniz" ifadesini ekledi.

Ayalon, dördüncü kez Tan'ı aradığında mektubu Büyükelçi Çelikkol'a ilettiğini bildirdi. Tan'ın faks numarasını isteyerek mektubun bir kopyasını Ankara'ya da gönderdi.

BACK CHANNEL DİPLOMASİ NEDİR?

Back channel (arka kapı) diplomasisi, çok hassas konularda kullanılan gayri resmi bir iletişim yolu olarak tanımlanıyor. Ülkeler, kamuoyuna açıklanamayacak tekliflerini iletmek ve teklifin kabul edilmesi durumunda gerekli adımları atmak için bu yola başvuruyorlar.