ABD'NİN SÖZÜNÜ DİNLEYEN ÜLKELER

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, yaptığı yazılı açıklamada, ilk aşamada 11 ülkenin İran'dan petrol alımlarında önemli ölçüde kesintiye gittiğini bildirerek, bu ülkeleri Belçika, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Japonya, Hollanda, Polonya, İspanya ve İngiltere olarak sıraladı.

Clinton, bunun sonucunda, 2012 Ulusal Savunma Yetki Yasası'nın 1245 sayılı bölümünde yer alan yaptırımların, bu 11 ülkedeki finansal kuruluşlara, süresi uzatılabilecek şekilde 180 günlük dönem için uygulanmayacağını ve bu yöndeki bildirimin Kongre'ye sunulduğunu belirtti.

Bu ülkelerin attığı adımların kolay olmadığına işaret eden Clinton, şöyle devam etti:

"Bu ülkelerin, dünya ekonomisinin içinde bulunduğu bu kritik zamanda enerji ihtiyaçlarını yeniden düşünmeleri ve bağımlı oldukları İran petrolüne süratle alternatifler bulmaya başlamaları gerekiyordu. AB ülkelerinin, 23 Ocak itibariyle İran'dan ham petrol ithalatına yasak getirmesi, onların, İran'ın uluslararası yükümlülüklerine uymamasından sorumlu tutulmasına olan bağlılıklarını ve dayanışmalarını gösteriyor. Japonya'nın ham petrol alımlarını büyük ölçüde düşürmesi de bu ülkenin son bir yıl içerisinde karşı karşıya kaldığı enerji ve diğer alanlardaki olağanüstü zorluklar düşünüldüğünde ayrıca dikkate değer. Bu ülkeleri, adımlarından dolayı kutluyoruz ve İran'dan petrol ithal eden diğer ülkeleri de onların örneğini takip etmeye çağırıyoruz."

Clinton, yasanın geçmesinden sonraki sadece iki aylık sürede, İran'ın petrol ihraç pazarlarının daraltılmasında ve İran Merkez Bankası'nın dünya finansal sisteminden izole edilmesinde gelişme kaydettiklerini bildirdi.

ABD'nin, izlediği yolu değiştirmesi için İran rejimine büyük çaplı baskılar uygulayan eşi benzeri görülmemiş bir uluslararası koalisyona öncülük ettiğini belirten Clinton, "Güçlü baskıyla birlikte diplomasi, uğraşını verdiğimiz uzun vadeli çözümleri sağlayabilir. Uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesi için İran üzerindeki baskıyı artırmada uluslararası ortaklarımızla birlikte çalışmaya devam edeceğiz" ifadesini kullandı.

ABD Kongresi'nden geçtikten sonra 31 Aralık 2011'de ABD Başkanı Barack Obama tarafından imzalanan düzenleme, İran'a ağır yaptırımların yanında, İran Merkez Bankası ya da "kara liste"deki diğer İran mali kurumlarıyla iş yapan yabancı finansal kuruluşlara da yaptırım uygulanmasını öngörüyor. 28 Haziran'da yürürlüğe girecek düzenleme kapsamında Obama'dan, "İran'dan petrol ya da petrol ürünlerinin alımı için" yabancı finansal kuruluşlara yaptırım uygulaması isteniyor. Ancak yasada, İran'dan petrol alımlarını önemli ölçüde düşüren ülkelerin yaptırımlardan muaf tutulmasını öngören bir düzenleme de yer alıyor. Yasa ayrıca ABD Başkanı'na, ulusal güvenliği dayanak göstererek belirli hallerde ülkelere istisna uygulama yetkisi de veriyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey bir yetkilisi de yeni yaptırımlardan muaf tutulması kararı alınan 11 ülkenin dışında 12 ülkenin daha İran'dan ham petrol ithal ettiğini belirterek, "Bu 12 ülkenin, ne tür adımlar atabileceklerine karar vermeleri için önlerinde bu 11 ülke örneği bulunuyor" dedi.