ABD: TÜRKİYE’YE DAHA FAZLA YAPTIRIM GELEBİLİR

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türkiye’nin satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerinin operasyonel hale gelmesini istemediklerini, bu amaçla daha fazla yaptırımın uygulanabileceğini açıkladı.

Amerikan Bloomberg kanalına konuşan Pompeo, Türkiye’nin teslim almaya başladığı S-400’lerin aktif hale getirilmesini “kabul edilemez bir adım” olarak nitelendirdi.

F-35 savaş uçaklarının S-400 sistemleri ile uyumlu olmadığını söyleyen Pompeo, Ankara’ya stratejisini yeniden gözden geçirme çağrısında bulundu.

Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasını da hatırlatan bakan, “Daha fazla yaptırım gelebilir. Açıkçası S-400’lerin operasyonel hale getirilmemesini istiyoruz, amacımız bu” şeklinde konuştu.

Kınama yapılmıştı

Perşembe günü toplanan Amerikan Kongresi, Türkiye’nin S-400 alımını kınadıklarını açıklamış ancak bir sonraki adımı belirlememişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü de yaptırım uygulanması konusunda zaman sınırlaması olmadığını belirtmişti.

Ankara’nın beklentisi ise yaptırım uygulanmaması yönünde. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “ABD’deki farklı sesler azaldı, Trump yaptırım uygulamak istemiyor. Trump yaptırımları engelleyebilir, uygulamayabilir. Beklentimiz bu. Bunu Cumhurbaşkanımız Erdoğan iletti. Trump verdiği sözleri tutan birisi” demişti.

Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören yasa: CAATSA 

Peki, Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören ve kısa adıyla CAATSA olarak bilinen yasa ne diyor?

2 Ağustos 2017’de ABD Başkanı Trump’ın imzasıyla yürürlüğe giren “ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası” (CAATSA) İran, Kuzey Kore ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların da dayanağı.

CAATSA, “Rusya’nın savunma ya da istihbarat sektörleriyle ya da bunlar adına çalışan kurum ve kişilerle önemli düzeyde alışverişte bulunan kişi ve kurumlara yaptırım uygulanmasını” öngörüyor.

Türkiye’ye Rusya yapımı S-400 hava savunma sistemi sebebiyle yaptırım uygulanmasını öngören madde de bu.

Trump yasa gereği CAATSA metninde listelenen 12 yaptırım kaleminden en az beşini seçmek zorunda. Bu kalemler şöyle sıralanıyor:

• Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi
• Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi
• ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi
• Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi
• Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi
• Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması
• Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması
• Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması
• Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması
• ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması
• Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı
• Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması

ABD Başkanı yasa gereği en fazla 180 gün boyunca yaptırımlardan muafiyet tanıyabiliyor. Muafiyet, bu sürenin sona ermesinden en fazla 15 gün öncesinde yine 180 günlüğüne yenilenebiliyor.

CAATSA Başkan’ın yaptırımlardan muafiyet tanıma kararı vermesi halinde bunu Kongre’nin değerlendirmesine sunmasını şart koşuyor. _(Karınca)