ABD TASARIYI ONAYLADI, ŞİMDİ NE OLACAK?

Türkiye’nin tüm uyarılarına rağmen, ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi, "Ermeni Soykırımı"nın tanınmasını öngören 252 sayılı karar tasarısını kabul etti. Komitede yapılan oylamada tasarı, 22 oya karşı 23 oyla geçti.

Yahudi kökenli demokrat Howard Berman’ın başkanlığını yaptığı Komite, 252 sayılı "soykırım" tasarısını görüşmek üzere Türkiye saatiyle 17’de toplandı. Washington Büyükelçisi Namık Tan ile Türk ve Ermeni milletvekillerinin de izlediği görüşmelerin ardından oylama yapıldı. Oylamada üyelerin 23’ü evet oyu 22’si ise hayır oyu kullandı.

Howard Berman, oturumun başında yaptığı açıklamada, "Artık Ermeni soykırımını tanımanın zamanı geldi" şeklinde konuştu. "Soykırım"ın tanınmasının Türkler için "hayal kırıklığını" yaratacağını söyleyen Bersan, buna karşın ilişkilerin zamanla düzeleceğini ve daha sağlıklı bir biçimde gelişeceğini öne sürdü.

Böylece Türk hükümeti, Washington’daki Türk Büyükelçiliği ve ABD’ye giden TBMM heyetlerinin yanı sıra, Ankara için çalışan lobicilik şirketleri, ABD’deki Türk dernekleri ve Türkiye’deki iş yapan ABD’li şirketlerince yapılan çaba ve girişimler, tasarıyı engellemeye yetmedi.

Son olarak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün devreye girerek Başkan Barack Obama ile bir telefon görüşmesini yapmış ve tasarının geçmesi halinde olası olumsuz etkilerine ilişkin bilgi vermişti.

OBAMA YÖNETİMİ CİDDİ "LOBİ" YAPMADI

Önceki yönetimlerden farklı olarak Obama Yönetimi, tasarı aleyhinde baştan net bir tutum takınmadı. Diplomatik kaynaklar, Washington’un, tasarının geçmesi halinde ikili ilişkiler ve Türk-Ermeni yakınlaşmasına "ciddi bir zarar" vereceğini düşündüğünü belirtirse de Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve bakanlığın üst düzey yetkililerinin son güne kadar pek ciddi bir çaba göstermediği düşünülüyor.

ABD Dışişleri Bakanı Clinton’un, Komite’deki görüşmelere başlanmadan önce Başkan Howard Berman’ı arayarak tasarının, Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesi sürecine olası olumsuz etkileri konusunda yaptığı uyarı da sonuçsuz kaldı.

Türkiye ile ilişkilerde yaşanan gerginlikler nedeniyle İsrail hükümeti ve ABD’deki Yahudi lobi ve örgütleri de, bu defa pasif kaldı.

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK?

252 sayılı tasarının herhangi bir yaptırım gücü yok, bağlayıcı nitelik taşımıyor. Bağlayıcı olmamasına rağmen tasarının Amerika gibi nüfuzlu bir ülkenin meclisinde kabul edilmesi halinde Ermeni iddialarını destekleyenler güç kazanmış olacak.

Dış İlişkiler Komitesi’nden geçen tasarının bundan sonra Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda görüşülüp görüşülmeyeceği belli değil. Nitekim tasarıdan yana olduğu bilinen Başkan Nancy Pelosi, 2007 yılında Bush yönetiminin yoğun çabalarının sonucunda Genel Kurul’da yeterli desteğin bulunmadığı gerekçesiyle tasarıyı gündeme almamıştı.

Tasarıya şimdiye kadar imzasıyle destek veren Temsilciler Meclisi üyelerinin sayısı 137 buldu. Ancak tasarı Genel Kurul’dan geçmesi için 435 üyeden en az 218’inin desteğine ihtiyacı bulunduğuna dikkat çekiliyor.

Genel Kurul’da kabul edilmesi halinde Senato Dış İlişkiler Komitesi’ne gönderilecek. Orada gereken destek sağlanırsa Senato Genel Kurulu’nda oylanması gündeme gelecek. Senato "evet" derse nihai onay için Başkan Barack Obama’nın önüne gelecek.

Tasarının Komite’den geçmesini önleyemeyen Ankara’nın, bundan böyle Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nun gündemine alınmaması için yoğun bir çaba göstermesi bekleniyor.