35 YILIN EN BÜYÜK ABD-İSRAİL KRİZİ

ABD ile İsrail arasında, Filistin meselesinden kaynaklanan anlaşmazlık krize dönüştü. ABD Tel Aviv yönetiminin, yeni Yahudi yerleşimleri inşa etme kararını "saygısızlık" olarak nitelendirirken İsrail'in Washington büyükelçisi "son 35 yılın en büyük kriziyle karşı karşıyayız" dedi

İsrail'in Washington Büyükelçisi Michael Oren, ülkesi ile ABD arasındaki ilişkilerin "son 35 yıl içinde en ciddi kriziyle karşı karşıya olduğunu" söyledi. ABD ile ilişkilerin son yıllarda hiç olmadığı kadar kötüleşmesine neden olan kriz, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'in ziyareti sırasında Doğu Kudüs'te, Ramat Şlomo'da verilen 1600 konutluk inşaat izniyle patlak vermişti. ABD tarafı İsrail'den söz konusu kararı iptal etmesini istiyor. İsrail basınına göre, ABD'nin Washington Büyükelçisi Oren, ikili ilişkilerle ilgili değerlendirmesini, bu ülkedeki İsrailli konsoloslarla Cumartesi gecesi düzenlediği bir toplantıda yaptı.

SON KRİZ KİSSENGER'LA ÇIKTI

Krizin, 1975 yılında dönemin Başbakanı İzak Rabin ile ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger arasında Sina Yarımadası'ndan kısmen çekilmeye yönelik ABD talepleri sırasında patlak veren uzlaşmazlıktan bu yana en ciddi kriz olduğunu söyleyen Oren'in "Bu kriz çok ciddi, ilişkilerde çok zor bir dönemle karşı karşıyayız" dedi. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu arayarak, İsrail'in Doğu Kudüs'teki Ramat Şlomo'da yapımı öngörülen 1600 konutluk yeni projeye onay verilmesinden dolayı şiddetli eleştiride bulunmuştu.

NETANYAHU SAKİNLEŞTİRMEYE ÇALIŞIYOR

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun danışmanlarının ortalığı sakinleştirmek için önceki gün Beyaz Saray'ın üst düzey yetkilileri, Orta Doğu Temsilcisi George Mitchell ve yardımcılarıyla sürekli temas halinde bulundukları bildirildi.

Mitchell'in bugün tekrar İsrail'e gitmesi ve bu adımlarla ilgili olarak Netanyahu'yu dinlemesi bekleniyor. Netanyahu'nun önceki günkü kabine toplantısında, söylenenlerin aksine ABD ile herhangi bir kriz olmadığı mesajını vermesine rağmen, ABD Büyükelçisi Oren'in tam tersi bir mesaj gönderdiğine dikkat çekiliyor.

Washington'ın notasına restle karşılık verdi

Pazar gün kabinede yaptığı açıklamalarında, "zamansız yerleşim onayı" ile ilgili olarak "karar üzücü ve inciticiydi" diyen İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu yine de bildiğini okumaya devam ediyor. En yakın müttefiki ABD ile krizi bile göze alan İsrail'in Başbakanı, Washington'ın verdiği "notaya" rağmen, yerleşimlere hiçbir sınır koymayacaklarını duyurdu. Netanyahu, Kudüs'ü "Yahudileştirme" programı olarak bilinen yerleşimlerin, hız kesmeden devam edeceğini söyledi. Tüm dünyanın tepkisini çeken İsrail yerleşimleri hakkında basına bir demeç veren Netanyahu, yerleşim programında herhangi bir sınırlarının olmadığını söyledi. Sadece Doğu Kudüs'te değil Batı Şeria için de herhangi bir sınır koymadıklarını duyuran Netanyahu'nun bu çıkışı, uzmanlar tarafından, ABD'nin notasına bir cevap olarak değerlendirildi.

Obama'nın Tel Aviv'den istediği 4 şey

İsrail gazetesi Haaretz, Amerika'nın ikili ilişkilerde güvenin tazelenmesi ve Filistinlilerle görüşmelerin yeniden başlatılması için Binyamin Netanyahu'dan en az 4 adım atmasını beklediğini yazdı. Clinton'un gündeminde yer aldığı söylenen bu adımlardan ilki, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'in İsrail'i ziyareti sırasına denk gelen inşaat onayı ile ilgili açıklamanın zamanlamasının soruşturulması. Buna göre, Amerikan tarafı kararın siyasi gerekçelerle mi alındığı konusunda İsrail'den resmi bir cevap bekliyor. ABD, Ramat Şlomo'daki inşaatlarla ilgili kararın iptalini de talep ediyor. ABD'nin bir diğer talebi de İsrail'in Filistinlilerle görüşmelerin başlatılması için önemli jestler yapması. Bunlar arasında yüzlerce Filistinli tutuklunun serbest bırakılması, İsrail'in Batı Şeria'daki bir kısım yerlerden daha çekilmesi ile Gazze Şeridi'ndeki ablukanın azaltılması bulunuyor. Amerikan tarafı, İsrail'den Filistinlilerle uzlaşmazlığın kilit konuları olarak görülen sınırlar, mülteciler, Kudüs, güvenlik düzenlemeleri, su ve yerleşimlerle ilgili alanlarda, dolaylı şekilde bile olsa görüşmelerle ilgili resmi bir açıklama yapmasını istiyor.